Ona tili va adabiyotidan testlar

1. Kitob bebaho durga o‘xshaydi, insonlar ma’naviyatini boyitadi.
Ushbu gapdagi tobe bog‘lanishlarda hokim qism vazifasini bajara olmagan bo‘laklarni aniqlang.

2. Hujjatlar matniga qo’yiladigan eng muhim talab nima?

3. Turdining qancha she’ri yetib kelgan?

4. Mashhur xamsanavislar  nomi berilgan qatorni belgilang

5. Qaysi gapdagi so‘zlar imlosida faqat tovush almashish hodisasi kuzatiladi?

6. Qaysi javobda “Ravshan” dostoni voqealari bayoni to‘g‘ri berilgan?

7. “Jaloliddin Manguberdi” tragediyasidagi qaysi adabiy qahramon o‘z otasining qotili bo‘lgan Temur Malikdan o‘ch olishni poylab yurgan Yaroqbekni:
“Ammo sen-chi? Burgutlar boshlig‘igaxanjar ur,
So‘ngra xoqon qasrida sultonlarcha davron
sur!”, − deya avval Jaloliddin Manguberdini o‘ldirishga da’vat qiladi?

8. Dunyoda bir qo’rqqan yomon bir quvongan ‘deb o’n to’rt yilda kelaman deb yurtini tashlab ketgan shoh?

9. Xazon yaprog’i yanglig’ gul yuzing hajrida sarg’ardim g’azalida boshdan oyoq qanday san’atdan foydalangan?

10. Yassaviy hikmatlarining soni?

11. Alisher Navoiy qalamiga mansub ushbu she’riy parchani o‘qing va quyidagi savollarga javob bering.
Tarki adabdin biri kulgu durur,
Kulgu adab tarkiga belgu durur. . .
Qahqahadin kabk navo kelturub,
Boshig‘a ul kulgu balo kelturub.
G‘uncha kulib bo‘ldi ochilmoq anga,
Yetti ochilmoqda sochilmoq anga.

Alisher Navoiy qalamiga mansub ushbu she’r mazmuni haqidagi xato fikrni belgilang.

12. Qaysi gaplar juftligida berilgan -siz shaxs-son qo‘shimchasi bir o‘rinda birlik va bir o‘rinda ko‘plik ma’nosini ifodalab kelgan?

13. Ish qog’ozlari qaysi uslubda yoziladi?

14. Ko’chirma gapli qo’shma gaplar qanday uslubda soda gapga aylantirilishi mumkin?

15. Iskandar obrazi  dastlab kimning asarida uchraydi?

16. Javob talab qilmaydigan so’zlar nima?

17. “Yigitlik chog‘i − o‘yin-kulgi, rohat qilish davri, qarilik esa mehnat va toat-ibodat davridir. Yoshlikda qilingan hamma gunohlar kechiriladi, keyinchalik mehnat va ibodat qiladigan vaqt ham keladi, o‘shanda qilamiz”, − deya umrini behuda o‘tkazgan, ammo qarib, o‘lim tushagida qolganda: “Qarigach, shunday kunlar boshimga tushajagini bilsam edim, yigitlik davrimni uvol qilib behudaga o‘tkazmagan bo‘lar edim”, − deya afsuslangan g‘ofil kishi haqidagi hikoyat qaysi asarda keltirilgan?

18. Qaysi asarda xalqni birlashmoqqa, o‘zaro diniy e’tiqodlar nizosidan xalos bo‘lib, qabih mustamlakachilik zulmiga qarshi jang qilmoqqa chorlagan hamda o‘z e’tiqodi yo‘lida yosh jonini ayamagan, tinimsiz tazyiqlar, hibs, qiynoqlarda yashagan shoir qismati aks etgan?

19. Milliy til unsurlari qaysi uslubda qo’llanilmaydi?

20. Suhbatlashishga arziydigan kishi bilan gaplashmaslik kishini yo‘qotishdir.
Suhbatlashishga arzimaydigan kishilar bilan gaplashish so‘zni yo‘qotishdir. Oqil odam esa kishilarni ham, so‘zni ham yo‘qotmaydi.
Ushbu parchada qatnashgan fe’llar haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang.

21. Milliy til o’z ichiga nimalarni ham oladi?.

22. O’rxun-Enasoy yodgorligi haqidagi dastlabki xabarni kim bergan?

23. O‘zbekiston xalq shoirasi Halima Xudoyberdiyeva o‘zining qaysi she’ri yaratilishi haqida yozar ekan, she’rning yozilishiga turmush o‘rtog‘ining uylanishiga rozi bo‘lgan ayolning ikki uy oralig‘idagi katta masofada butun hovli yuziga mix qoqib chiqqani haqidagi bir rivoyat turtki bo‘lganini xotirlab: “Dastlabki turtki shu − “Mixning, tig‘ning zahrini sezmay yonib boraman” satri bo‘lib, ko‘nglimni qizdirdi. Qolgani ijodkorning xayoloti. . . ”, − deydi?

24. Milliy tilning oliy shakli nima?

25. Bobur muharram oyi o’zbakni daf qilish uchun Xurosonga jo’nadik,deganda o’zbak deb kimni nazarda tutgan?

26. Qaysi shoir ijodida yor yuzini mushaf-Qur’onga uning xolini oyatga qiyoslagan?

27. ”Saddi Iskandariy”da rum mulki Eronga har yili qancha xiroj to’lardi?

28. Huroyimning kundoshlariga kim yordam berdi?

29. Ma’ruzalar,darsliklar qanday uslubda yoziladi?

30. . . . kun tug‘adi, olam yorug‘ bo‘ladi,
U yorug‘ligini hammaga yetkazadi, o‘z-o‘zicha yo‘qolmaydi.
Mening ham qoidam (odatim) shunday, o‘zim yo‘qolmayman,
Fe’lim va muomalam barcha xalq uchun birdekdir.
. . . Tuqqan kun (chiqqan kun) yaxshi yoki yomon demaydi,
Barchaga birdek nur sochadi, o‘zi kamaymaydi.
Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig” dostonida qaysi ramziy qahramon o‘z sifatlarini ana shu tarzda, ya’ni kun (quyosh)ning xususiyatlariga qiyoslagan holda ifodalab bergan?