Muallif: Admin

YULG’UNSOY — Samarqand viloyatining g’arbiy qismidagi soy. Katarmoya tog’larining Janub yon bag’ridan, Oqmozor qishlog’idan shimolroqda, 620 metr balandlikdan boshlanadi. Soyning qishloqqacha bo’lgan qismi Oqmozorsoy deb ataladi. Uzunligi 42 kilometr, havzasining … Read More

YULG’UNDOSHLAR — ikki urug’pallali o’simliklar oilasi. O’rta bo’yli daraxt yoki buta, ba’zan chala butalardan iborat. Barglari (ko’pincha reduktsiyalangan) navbatlashib joylashgan, mayda, odatda, bigizsimon yoki tangachasimon. Gullari mayda, ikki jinsli, to’pguli … Read More

YULG’UN, JING’IL — yulg’undoshlar oilasiga mansub daraxt yoki butalar turkumi. Janubiy Yevropa, Janubiy Afrikaning cho’l, chala cho’llarida va Osiyoda (Hindistongacha) 54 turi tarqalgan. Rossiyaning janubi, Kavkaz, Qozog’iston va O’rta Osiyoning … Read More

YULIY DAVRI — astronomiya va xronologiya hisoblarida birlik sifatida ishlatiladigan vaqt oralig’i. Davomiyligi 7980 yilga teng. Yuliy davri 3 ta tsiklning eng kichik umumiy karrasi: hafta qunlarini oyning bir xil … Read More

YULDUZO’T — chinniguldoshlarga mansub bir yillik begona o’t. O’rta Osiyoda tarqalgan. Ildizi o’qildiz, sertomir. Poyasi ingichka, qo’tarilib o’sadi, sershox, bo’yi 5— 30 santimetr. Barglari qarama-qarshi joylashgan, pastkilari bandli, yuqoridagilari bandsiz, … Read More

YULDUZLI OSMON — tunda osmon gumbazida ko’rinadigan yoritqichlar to’plami. Osmonning tungi yarmisida oddiy qo’z bilan taxminan 2,5 mingta yulduzni (6 yulduz kattaligigacha) ko’rish mumkin, ularning ko’pchiligi somon yo’li va uning … Read More

YULDUZLARARO MUHIT — Galaktikamizning yulduzlararo fazosidagi materiya; uning tarkibi, asosan, vodorod gazi, chang, magnit maydon va elektromagnit nurlanishdan iborat. Zichligi har yerda turlicha, massasi Galaktika to’liq massasining 2-3% ini tashkil … Read More

YULDUZLAR EVOLYUTSIYASI — vaqt o’tgan sari yulduzlarning fizik parametrlari va kimyoviy tarkiblari o’zgarib borishi. Turli evolyusiya bosqichidagi yulduzlarning fizik parametrlarini taqqoslab ko’rish asosida o’rganiladi. Gravitasiya (tortishish) kuchlari ta’sirida yulduzlar orasidagi … Read More

YULDUZLAR TO’DASI — yagona protoyulduzda tug’ilgan bir necha yuzdan bir necha yuz minggacha yulduzlarning fizik va dinamik bog’liq bo’lgan sistemasi. Yulduzlar to’dasi shakli, yoshi va massasi bo’yicha tarqoq va sharsimon … Read More

YULDUZLAR — Quyosh singari yorug’lik sochuvchi osmon jismlari; asosan, qaynoq plazmadan tarkib topgan, Gravitatsiya (tortishish) kuchlari ta’sirida gazchang muhiti (asosan, vodorod va geliy) dan hosil bo’ladi. Yulduzlar markazida yuqori zichlik … Read More