Bo'lim: A harfi

AJOYIBXONA (Arabcha, mo’jiza va xona so’zlaridan) — noyob san’at namunalari, shuningdek moddiy madaniyat tarixiga va boshqa sohalarga oid diqqatga sazovor buyum, hujjatlar to’plangan va ularni ma’lum tartibda joylashtirib namoyish qiladigan … Read More

AJNOS (Arabcha — jins so’zining ko’pligi — jinslar) — Sharq musiqa nazariyasida to’rt va besh pog’onali tovush-atorlar — tetraxord va pentaxordlar. Ajnosning bir necha turi bor. Ajnosi zulmaddatayn — ikki … Read More

AJMER, Ajmir — Hindistonning Rajastxan shtatidagi shahar. Aravali tog’ida, 900 metr balandlikda joylashgan. Aholisi 402 ming kishi (1991). Transport yo’llari tuguni. To’qimachilik sanoati markazi. Ipgazlama, shoyi va trikotaj fabrikalari, mashinasozlik … Read More

AJIRIQTI — korund koni; Navoiy viloyatidagi Tomdibuloq ovulidan 5 kilometr g’arbda, Tomdi tog’larida. Korund metamorfizmga uchragan ohaktoshlar orasida kalinligi 1 metr va uzunligi 10 metrgacha bo’lgan qatlamlarda linza shaklida yotadi. … Read More

AJIOTAJ TALAB — bozordagi shov-shuv va vahima ta’sirida sun’iy paydo bo’ladigan va shiddat b-n ortib boradigan talab. Ajiotaj talab aholi o’rtasida mish-mishlar tarqatish, reklama vositasida muayyan tovarlarga o’ta yuqori baho … Read More

AJIOTAJ (Fransuzcha agiotage — hovliqish, tartibsizlik) — birja bozorlarida chayqovchilik maqsadlarida ataylab yaratiladigan jonsaraklik; qimmatbaho qog’ozlarning kursi va tovarlarning narxini sun’iy ravishda ko’tarish yoki tushirish.

AJIO (italyancha aggio), laj — 1) qimmatbaho qog’ozlar, pul belgilari, veksellar birja kursining o’z nominal qiymatidan ortishi. Ajio, odatda, nominalga nisbatan foizlarda hisoblanadi. Kursning nominal qiymatga nisbatan pasayishi esa dizajio … Read More

AJINIYOZ Ko’siboy o’g’li (taxallusi Zevar) (1824 — Mo’ynoq tumani — 1878) — qoraqalpoq shoiri. Eski maktabda, so’ngra Xivadagi Sherg’ozixon madrasasida o’qigan. Qoraqalpoq ziyolilari orasida birinchilardan bo’lib Oxund darajasiga erishgan. O’zbek, … Read More

AJINATEPA — budda ibodatxonasi xarobasi saqlangan tepalik (6-8-asrlar). Qo’rg’ontepa shahri (Tojikiston Respublikasi) dan 12,5 kilometr Sharqda. Tojikiston arxeologik ekspeditsiyasi tomonidan qazib o’rganilgan (1961-69). Ibodatxona va monastirdan iborat 2 qismli inshoot … Read More

AJINA (Arabcha  — jin) — turkiy xalqlar og’zaki ijodidagi demonologik salbiy obraz. Ajina yovuz ruhlar haqidagi animistik tushuncha, e’tiqod mahsuli. Obraz sifatida kishilik jamiyati hali urug’chilik bosqichida ekanligida shakllangan. Og’zaki … Read More