Bo'lim: D harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Duho’l-qadimiy do’l nog’ora. O’rta Osiyo hududlarida duho’ xaloyiqqa harbiy yurishlardan, ovga chiqishdan va jazolash vaqtidan xabar berish uchun chalingan. Shuningdek, darak berish uchun qorovul almashuvida, lashkar yig’ishda ham duho’l qo’llanilgan.

Dug’ma-Xiva xonligi hududida eronlik qullar dug’malar deb atalgan.

Durra-O’rta Osiyo hududlarida xotin-qizlarning peshonaga tangiydigan ro’mol turi. Yoshlar o’raydigan durra rangdor matodan qilinadi. Katta yoshdagi ayollarning durrsi oq suro yoki odmi chitdan qilinib, ro’mol boshdan tushib ketmasligi uchun tang’iladi. … Read More

Durra, Dirra-gunohkorlarni jazo berishda foydalanilgan charmdan yasalgan tasma.

Dorug’a-ushbu atama ikki xil ma’noni anglatadi. 1. Hokim. Mo’g’ullar, temuriylar va shayboniylar hukmronligi davrida dorug’alar viloyat, shahar hokimi bo’lishgan. Ularning zimmasiga viloyat va shaharni idora qilish, aholi ro’yxatini olish, uni … Read More

Dong-biron narsaning oltidan bir qismi; dinor yoki dirhamning oltidan bir qismiga to’g’ri keladi (bir diram 2 qirot; bir qirot 0,19 grammga teng); XIV-XIX asrlarda bir Buxoro dongi 0,8 kilogrmmga teng … Read More

Dorulamora-saroy, qasr, amir yoki xon saroyi, poytaxti.

Domla (Domulla)-diniy maktab va madrasalarda talabalarni o’qituvchi shaxs; din va shariat peshvosi.

Domana-O’rta Osiyo hududlarida XIV-XX asrlarda biror narsaning etagi yoki tagi; tog’ etagi ma’nolarida qo’llanilgan. Masalan, “Boburnoma”da domana tog’ yon bag’ri, tog’ etagi ma’nosida ko’plab uchraydi.

Dom-O’rta Osiyo xalqlari hayotida XVI-XX asrlarda keng qo’llanilgan ov anjomlaridan bo’lib, biror jonivorni tirik tutish maqsadida qo’yilgan tuzoq; to’r; qopqon.