Bo'lim: G harfi

GIDROSTATIK TORTISH -suyuqliklar va qattiq jismlar zichligi- ni o’lchash usuli. Arximed qonuniga asos- langan. Qattiq jismni ikki marta — dastlab havoda, so’ngra zichligi ma’lum bo’lgan suyuqlik ichida (odatda, distil-langan suvda) … Read More

GLISSER (Frans. glisser — sirpanmoq) — tezyurar engil kema. Kor- Pusining tubi yassi, Vsimon yoki botiq shaklda bo’lib, yonida «redan» deb atala- digan chiqig’i bor. G. tez yurganda vertical ko’tarish … Read More

Glikol kislota (gidroksisirka kislota), NOSN2SOON -kuydirilgan qand hidi keladigan rangsiz Kristal- lar. Mol. m. 76,05. Suyukdanish t-rasi 79-80°. Suv, spirt, efirda yaxshi eriy- Di. G’o’ra uzum, lavlagi, shakarqamishda bo’ladi. Nitrid … Read More

Glioksal (etandial, diformil, oksalat aldegid), SNO—SNO — Dial- degidlarning oddiy vakili, sariq rang- li kristall. Mol. m. 58,04. Suyuklanish t-rasi 15°, qaynash t-rasi 50,4°, zichligi 1140 kg/m3. Suvda, spirt va … Read More

Glikozuriya (glyukoza va Yun. Uron — siydik) — siydik b-n kand (glyukoza) chiqishi. Asosan giperglikemiyaaan key- in kuzatiladi. Buyrak kanalchalarining reabsorbtsiya qilish xossasi susayganda ro’y beradi, shuningdek, qandli diabet- ga … Read More

Glikogen (Yun. glykys — shirin va genes — tug’ilgan) — ko’p tarmoqli poli- saxarid; molekulasi a-D-glyukopiranoza qoldiqlaridan iborat amorf mahsulot. Mol. m. 106-109. Tuzilishi jihatidan kraxmalga o’xshaydi. Tirik organizmda o’simliklardagi … Read More

Glikozidlar — molekulala- ri uglevod b-n biror organik birik- ma qoldig’i (aglikon)ning glikozid bog’ orqali birikishidan hosil bo’lgan or- ganik moddalar. Ularning ko’pchiligi kristall, achchiq ta’m va o’ziga xos xid- … Read More

Glikollar (Yun. glykys — shirin), alkandiollar, ikki atomli spirtlar — alifatik qatorning umumiy formula- si SpN2p(on)2 bo’lgan qo’sh gidroksil guruhli organik birikmalar. Eng oddiy vakili etilenglikol NOSN2—SN2ON. Tu-ban g. — … Read More

Gitler (Hitler) (haqiqiy famili- yasi Shikliruber) Adolf (1889-1945) — Germaniya fashistik davlati boshlig’i (1933 y.da reyxskantsler bo’lgan, 1934 y.dan bu mansabni prezident lavozimi b-n birlashtirgan), fashistlar nasio- nal-sosialistik partiyasining fyure- … Read More

Gistonlar — o’simlik va hayvonlar hujayrasi yadrosida uchray- digan oqsillar. G. arginin va lizin qoldiklariga boy bo’lib, ishqoriy xossa- larga ega. Mol. m. 11000-21000. Yadroda DNK b-n birikkan holda uchraydi, … Read More