Bo'lim: I harfi

IMAGO (lotincha imago — ko’rinish) — hasharotlar individual rivojlanishidagi so’nggi (definitiv) bosqich, voyaga yetgan hasharot. Qanotlarining to’liq rivojlanganligi va qornining keyingi qismida jinsiy o’simtalarning bo’lishi Imagoning asosiy belgisi hisoblanadi. Imago … Read More

IKKINCHI JAHON URUSHI (1939— 45) — Germaniya, Italiya va Yaponiyaning aybi bilan boshlangan jahon tarixidagi eng yirik urush. 20-asr fojiasi sifatida insoniyat tarixiga kirdi. Bu urushning kelib chiqishida asosiy rolni … Read More

IKKI NUQTA – tinish belgisi. Ustma-ust qo’yiladigan ikki nuqtadan (:) iborat bo’lib, asosan, quyidagi hollarda qo’yiladi: 1) uyushiq bo’laklar oldidan qo’llanadigan umumlashtiruvchi bo’lakdan so’ng (mas, yig’ilib keldi butun qishloq: keksa-yu … Read More

IZOPREN KAUCHUKLAR, sintetik kauchuklar [—SN2S(SN3)=SN — SN2—] p — stereoregulyar kauchuk (ISK—3) 95— 98% 1,4-tsis qismlardan tashkil topgan; molekulyar modda 500.000 — 1 million., zichligi 910— 920 kg/m3, suyuqlanish temperaturasi … Read More

IZOPREN (2-metilbutadien-1,3), SN2=S(SN3)-SN=SN2 – to’yinmagan uglevodorod, rangsiz suyuqlik. Molekuyar modda 68,11, qaynash temperaturasi 34,07°, suyuqlanish temperaturasi — 146°, spirt va efirda eriydi. O’z-o’zidan alangalanadi (400° da). Izopren to’yinmagan uglevodorodlarga xos … Read More

IZOGAMIYA (izo… va Yunoncha gamos — nikoh) — morfologik jihatdan bir-biridan farq qilmaydigan, ammo har xil biokimyoviy va fiziologik xususiyatlarga ega bo’lgan gametalarning qo’shilishi (kopulyasiyasi)dan iborat jinsiy jarayon. Izogamiya bir … Read More

IDIOMORFIZM (Yunoncha idios — o’ziga xos va morphe — shakl) — minerallarning o’ziga xos kristallografik shaklga ega bo’lishi. Idiomorfizmni fanga nemis petrografi G. Rozenbush (1887) kiritgan. Tog’ jinslarida ko’pincha granatlar, … Read More

IDIL, Itil— 8— 10-asrlarda Xazar xoqonligining poytaxti. Hozirgi Astraxon shahridan yuqorida, Idil (Volga) daryosining har ikkala qirg’og’ida va kichik orolda joylashgan. Idilda xazarlar, turklar, slavyanlar, yahudiylar yashagan. Aholisi chorvachilik, dehqonchilik, … Read More

«IDIKU» — Amir Idiku qutlug’ Qabo (rus yilnomalarida — Edigey, Edigey) (1352-1419) haqida 15-16-asrlarda turkiy xalqlar tomonidan yaratilgan Doston. Mang’itlar amiri Idikuning tarix maydonida paydo bo’lishi va uning Oltin O’rda … Read More

IGUASU — 1) Janubiy Amerikadagi daryo, Braziliya hududida, Parananing chap irmog’i. Uzunligi 1320 kilometr, havzasining maydoni 62 ming kilometr kvadrat. Quyi qismida Braziliya bilan Argentina chegarasidan oqadi. Serostona, sharsharalar bor; … Read More