Bo'lim: M harfi

Magniyorganik birikmalar — uglerod — magniy bog’i bo’lgan birikmalar. Umumiy formulasi R2Mg yoki RMgX (X — galogen). Magniyorganik birikmalarni simobdi-alkillarning magniy bilan o’rin almashinish reaktsiyasi yordamida olish mumkin: (CH3)2Hg+Mg-«(CH3)2Mg+Hg Xuddi … Read More

Magmatizm — magmaning suyulishi, uning evolyutsiyasi, harakati, boshqa qattiq jinslar bilan o’zaro ta’siri va qotishini o’z ichiga olgan jarayonlar majmui. Magmatizm Yerning chuqur qismidagi faol harakatlarning eng muhim ko’rinishlaridan biri. … Read More

«Merkuriy» – AQSh ning Yerga yaqin orbita bo’ylab uchish uchun mo’ljallangan bir o’rinli kosmik kemalari nomi va ularni ishlab chiqish hamda uchirish dasturi. «Merkuriy»ning asosiy vazifasi: kosmonavt boshqaradigan sun’iy yo’ldoshni … Read More

Metakril kislota, (a-metil- propen kislota, SS-metil akril kislota), SN2=S(SN3)— soon— o’tkir hidli rangsiz suyuqlik. Suyuqlanish temperaturasi 16°, qaynash temperaturasi 163°, zichligi 1015 kg/sm3 (20°da), suvda va organik erituvchilarda eriydi. Metakril … Read More

Messiya (qadimgi yahudiycha mashiax — Xudo tomonidan tanlab olingan mumtoz shaxs, payg’ambar, Maxdiy) — ko’p dinlar (iudaizm, xristianlik, Islom va boshqalar) da Xudo tomonidan tanlab olinib vakil qilingan, yerda zulmni … Read More

Meylikov Nu’mon (1947.25.1, Kitob tumani) — O’zbekiston Respublikasi xalq o’qituvchisi (1995). Buxoro pedagogika institutini tugatgan (1968). 1968 yildan Kitob tumanidagi maktablarda fizika fani o’qituvchisi, ilmiy bo’lim mudiri, maktab direktori, 1996 … Read More

Matematik xaritagrafiya – xaritalarni matematik asosi (proektsiya, masshtab, geodezik asos va komponovka) haqidagi fan bo’lib, uning vazifasi xaritagrafik proektsiyalar nazariyasini va xaritagrafik to’rlarni tuzish metodlarini ishlab chiqish, ulardagi xatoliklar (shakl, … Read More

Materik muzligi – quruqlik yuzasidagi muzlik turlaridan biri. Yer yuzasini yaxlit muz qalqoni hosil qilib qoplab yotadi. Qalinligi bir necha kilometr (4 kilometrgacha), maydoni millionlab kilometrga yetadi. Asosan, qutbiy o’lkalarda … Read More

Materik orollari – bir zamonlar materiklarning tarkibiy qismi bo’lib, keyinchalik quruqlikning cho’kishi, tektonik yoriqlar natijasida ulardan uzilib qolgan quruqliklar. Bunday orollar geologik va tektonik tuzilishiga ko’ra, materiklarga o’xshash bo’lib, ularning … Read More

Materik etagi, kontinent etagi — materiklarning suv ostidagi chekka qismining asosiy elementlaridan biri; materik yon bag’ri bilan okean qa’ri orasida joylashgan. Geologik tuzilishiga ko’ra, Yer po’stining okean tubidagi qismi bilan … Read More