Bo'lim: N harfi

Nefrit (Yunoncha nephros — buyrak) buyrak tuzilmalarining yallig’laniish bilan kechadigan kasalliklar guruhi. Nefritiga glomerulonefrish, pielonefrit, tubulo-interstisial, irsiy, nefrotik sindrom va boshqalar kiradi. Nefrit rivojlanishiga bir qancha patogen mikroorganizmlar (bak teriya, … Read More

Nil-sahroi kabir tillari — Afrika tillari makrooilasi. Nil-sahroi kabir tillarining genetik yaqinligi haqidagi faraz amerikalik olim J. Grinbergga tegishli. Bu tillar, asosan, Markaziy va Sharqiy Afrikada tarkalgan (eng g’arbiy chegarasi … Read More

Nerv regulyatsiya – nerv sistemasining hujayra, to’qima, a’zolarga ular faoliyatini organizm ehtiyoji hamda tashqi muhit o’zgarishiga muvofiq holda uyg’unlashtiruvchi ta’siri. Ko’p hujayrali organizmlar o’z hayotiy jarayonlari (o’sish, rivojlanish, tashqi omillardan … Read More

«Nestle» (Nestle — nemis tilining Shveytsariya shevasida «Jajji uya») — Shveytsariyadagi oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqaruvchi kompaniya. Jahondagi eng yirik kompaniyalardan biri. Shveytsariyalik farmasevt Genri Nestli 1866 yilda ona suti yetishmasligi … Read More

Neogegelchilik (Neo… va Gegelchilik) — falsafiy oqim. 19-asroxiri va 20-asr boshlarida Germaniyada shakllanib, keyin boshqa mamlakatlarga tarqalgan. Neogegelchilar Gegel ta’limotini yangicha izohlab, shu asosda bir butun dunyoqarashni yaratishga urindilar. Neogegelchilik … Read More

Nikelli qotishmalar – asosini nikel tashkil qiladigan qotishmalar. Nikelli qotishmalar bosim ostida yaxshi ishlanadi va stanoklarda oson kesiladi. 19-asr oxiridan boshlab plastikligi, elektr o’tkazuvchanligi yuqori bo’lgan mis-nikel qotishmalari keng ishlatila … Read More

Nikosiya, Lefkosiya — Kipr poytaxti. Mamlakatning muhim iqtisodiy va madaniy markazi. Orolning deyarli qoq markazida, Mesaoriya tekisligida joylashgan. Iqlimi subtropik, o’rta dengiz iqlimi. Yanvarning o’rtacha temperaturasi 10°, iyulniki 28°. Yiliga … Read More

Nemertinalar (Nemertini) – deyarli barcha turlari dengizlarda yashaydigan umurtqasiz hayvonlar tipi. Gavdasi bilaterial simmetriyali, chuvalchangsimon, kiprikli epiteliy bilan qoplangan. Tana bo’shlig’i bo’lmaydi; ichki organlari oralig’i parenximadan iborat. Tanasi yassi. Qon … Read More

Neftni qayta ishlash sanoati — og’ir sanoat tarmog’i, neftni kayta ishlash hamda neft mahsulotlari ishlab chiqarishni qamraydi. Neftdan turli mahsulotlar olish qadimdan ma’lum bo’lsada neft konlarini qidirish, undan sanoat usulida … Read More

Nematodirozlar — kavsh qaytaruvchi hayvonlarda uchraydigan gelmintoz kasalliklar. Hayvonlarning ingichka ichaklarida parazitlik qiluvchi Nematodirus avlodiga mansub nematodalar qo’zg’atadi. Asosan, yosh mollar (qo’zilar) kasallanadi. Kasallik, asosan, yaylovlarda alimentar yo’l bilan yuqadi. … Read More