Panipat janglari

Panipat janglari – Dexlidan taxminan 100 kilometr shimolda joylashgan Panipat yalangligida tarixda sodir bo’lgan mashxur janglar. 1) Amir Temur qo’shini (92 ming kishi) bilan Dexli sultoni Sulton Mahmudxon qo’shini (10 … Read More

Pezoelektr

Pezoelektr (Yunoncha piero — bosaman, qisaman va elektr), pezoelektr effekt — ba’zi dielektriklarning mexanik kuchlanishlar ta’sirida qutblanishi (to’g’ri pezoelektr effekt) va elektr maydon ta’sirida mexanik deformatsiyalanishi (teskari pezoelektr effekt) hodisasining … Read More

Pushtunlar, pushtular

Pushtunlar, pushtular — 1) Afg’onistondan tashqarida (asosan, Pokistonda) yashovchi afg’onlarning etnik nomi (ilgarigi nomi — patanlar). Umumiy soni — 14 millionga yaqin (2002). Pushtu tilida so’zlashadi. Dindorlari — asosan, sunniy … Read More

Prokopevsk

Prokopevsk — Rossiya Federatsiyasi Kemerovo viloyatidagi shahar (1931 yildan). Temir yo’l stantsiyasi. Aholisi 243,5 ming kishi (1998). Kuzbassning kokslanuvchi kumir qazib olish markazi (16 kumir shaxtasi va razrezi bor). Yirik … Read More

Prizma

Prizma (Yunoncha prisma — qirqilgan, arralangan) — ikki yog’i (Prizmaning asoslari) teng va parallel ko’pburchak, boshqa yoqlari (Prizmaning yoqlari) parallelogram bo’lgan ko’pyoqlik. Parallelogrammlar Prizmaning har ikki asosi bilan umumiy tomonlarga … Read More

Postoynska yama

Postoynska yama, Adelsberg g’ori — Sloveniyadagi karst g’ori, Dinara tog’ligida, Postoyna shahri yaqinida joylashgan. Shimoli-g’arbdan Janubi-sharqqa yo’nalgan Postoynska antiklinalining rifli va qatqatli ohaktoshlaridan tuzilgan. G’orning kirish joyi 554 metr balandlikda, … Read More

Postimpressionizm

Postimpressionizm (lotincha post — keyin va impressionizm) — 19-asr oxiri — 20-asr boshlarida frantsuz rassomlik san’atidagi asosiy yo’nalishlar (neoimpressionizm, kubizm, fovizm, Nabi va boshqalar)ning shartli umumlashma nomi. O’z ijodini impressionizm … Read More

Postindustrial jamiyat

Postindustrial jamiyat -rivojlangan mamlakatlarda 20-asrning 2-yarmidan ijtimoiy taraqqiyotda vujudga kela boshlagan yangi bosqich. Termin o’tgan asrning 70-yillaridan ishlatiladi boshlandi; boshqa nazariyalarda — texnotron jamiyat (Z.Bjezinskiy), axborot jamiyati, postkapitalistik jamiyat deb … Read More

Posangi

Posangi (forscha) — 1) tarozi pallalarini tenglashtirish yoki narsa tortilayotganda idish og’irligini chiqarib tashlash uchun tarozining bir pallasiga qo’yiladigan qo’shimcha tosh yoki yukcha; 2) texnikada — mashina va mexanizmlarning aylanuvchi … Read More