Bo'lim: Q harfi

Qurt — kapalaklarning lichinkalik davri. Chuvalchangsimon tanasi bosh, 3 ta ko’krak va 10 ta qorin bo’g’imlaridan tashkil topgan; kaftida ilgaklari bor, 1-5 juft qorin oyog’i (1-2 juftdan boshqasi) qorin bo’g’imlariga … Read More

Qurum — tog’larning yon bag’irlari, yassi tepaliklar va daryolar o’zanlaridagi yalang nuragan tosh uyumlari va sochilmalari. Qattiq tog’ jinslarining fizik nurashi natijasida hosil bo’ladi. Qurum og’irlik kuchi va suvning toshlar … Read More

Qadimgi fors tili — Janubiy g’arbiy guruhga mansub o’lik eroniy til. O’rta fors tili, fors, tojik va dari tillari Qadimgi fors tilining bevosita davomchilari hisoblanadi. Dastlab Eron (Fors) ning Jan.g’arbida … Read More

Qadimgi fors yozuvi — mixxat turlaridan biri; mixsimon (ponasimon) belgilardan iborat, bir qancha ideogrammalar qo’shilgan bo’g’inli yozuv. Eronda miloddan avvalgi 6-4-asrlarda — Doro I davridan to Artakserks III davrigacha Axomaniylarning … Read More

Qadariylar — islomdagi ilk ilohiyot oqimlaridan biri tarafdorlari. Taqdir va Iroda erkinligi masalasida jabariylar ta’limotiga qarshi bo’lib, inson o’z xatti-harakatining yaratuvchisi (Xoliqi) deb tushuntiradilar. Qadariylar odillik Xudoning asosiy sifatlaridan biri … Read More

Qadimgi turkiy tillar — turli turkiy xalqlar yozma yodgorliklarida saqlangan, lekin hozirgi kunda aloqaaralashuv vazifasini yo’qotgan tillarni bildiruvchi shartli atama. Bu tillar amal qilgan vaqt chegarasi ancha katta davrni qamrab … Read More

Qavariq jism — istalgan ikki nuqtasini birlashtiruvchi to’g’ri chiziq kesmasi butunlay o’ziga tegishli bo’lgan geometrik jism. Masalan, shar, kub, tetraedr, shar qatlami, tsilindr, piramida, konus, ellipsoid va boshqalar. Qavariq jism … Read More

Qabr, go’r — marhumni dafn etish uchun tayyorlangan maxsus joy. Qabr har bir xalqning urf-odati, yashaydigan geografik muhiti, kishilarning tabiiyilmiy tasavvurlari, diniy e’tiqodlariga ko’ra bir-biridan farq qiladi. O’liklarni ko’madigan xalqlarda, … Read More

Qabziyat (Arabcha — tutilish, qisilish, qotish), ich qotishi — uzoq vaqt (2 sutkagacha) ich kelmasligi yoki qiyinlik bilan kelishi; noto’g’ri ovqatlanish, nervregulyasiya faoliyatining buzilishi, ichak kasalliklari va boshqalarda kuzatiladi. Qabziyat … Read More

Qadriyat — voqelikdagi muayyan hodisalarning umuminsoniy, ijtimoiy-axloqiy, madaniy-ma’naviy ahamiyatini ko’rsatish uchun qo’llanadigan tushuncha. Inson va insoniyat uchun ahamiyatli bo’lgan barcha narsalar, masalan, erkinlik, tinchlik, adolat, ijtimoiy tenglik, ma’rifat, haqiqat, yaxshilik, … Read More