Bo'lim: V harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

VASIYLIKDAGI HUDUDLAR — ikkinchi jahon urushi tugagach, BMT vasiyligi xalqaro tizimiga kiritilgan hududlar. U BMT Ustavida nazarda tutilgan (75-91- moddalar). Vasiylikdagi hududlar asosan Millatlar Ittifoqining sobiq vakolat ostidagi hududlari yoki … Read More

VAZIR (arab. yuk ko’taruvchi) — o’rta asrlarda Yaqin va O’rta Sharq davlatlarida, shu jumladan O’rta Osiyo xonliklarida hukumat idorasi yoki kengashi (devon) boshlig’i. Vazirlar vaziri a‘zam rahbarligida davlatni idora etish … Read More

VARSHAVA SHARTNOMASI TASHKILOTI — sobiq sotsialistik lager davlatlari – Albaniya, Bolgariya, Vengriya, Germaniya Demokratik Respublikasi, Ruminiya, SSSR va Chexoslavakiya, Polsha o’rtasida 1955-yil 14-mayda Varshavada Shimoliy Atlantika harbiy bloki (NATO)ga qarshi … Read More

VALIAHD (ar. toju taxt merosxo‗ri, voris) — podshoh yoki xonning tiriklik chog’ida o’z xohishi yoxud kasalligi tufayli o’z o’rniga tayin qilgan shaxs. Valiahd uning o’g’li yoki boshqa bir kishi ham … Read More

VALYUTA CHEKLASHLARI — davlat tomonidan chet el valyutasi hamda valyuta boyliklari bilan bog’liq muomalalarda muayyan cheklashlarning joriy qilinishi. Valyuta cheklashlarining odatdagi ko’rinishi milliy valyutani chet el valyutasiga ayirboshlash, chet el … Read More

VOLOST (rus.) — Rossiyada uezd tarkibiga kirgan quyi ma‘muriy-hududiy bo’linma. Turkistonda bo’lis, vo’lis deb yuritilgan. Volost 1861-yilgacha Rossiya hududida davlatga va monastirlarga tegishli qishloq joylarida ma‘muriy-hududiy tuzilma sifatida tashkil qilingan. … Read More

VIZA (ruxsatnoma, rozilik, imzo) — 1) davlatlararo munosabatlarda va diplomatiyada – davlatdan chiqib ketish, davlat hududiga kirib kelish yoki davlat hududi orqali tranzit o’tib ketish uchun shaxsga ruxsat etilishi to’g’risida … Read More

VERIFIKATSIYA (lot. verus – haqiqiy va facio – bajaraman) — fanning nazariy qoidalarini kuzatilayotgan ob‘yektlar, hissiy ma‘lumotlar, eksperimentlarga taqqoslash yo’li bilan ularni tekshirish, tajribaviy tasdiqlash tushuniladi. Verifikatsiya qoidasi mantitsiy pozitivizmning … Read More

VILOYATI FAQIH (ar. faqihning hukmronligi) — islom huquqshunosligi asosida boshqariladigan davlat tuzumi. Ilk islomda bundam tushuncha oxir zamon yakinlashganda amalga oshadigan eng adolatli ijtimoiy tuzumni anglatgan. Shialik bu tushuncha ―yashiringan … Read More

VERSAL SULH SHARTNOMASI — birinchi jahon urushi tugaganidan keyin g’olib davlatlar bilan Germaniya o’rtasida Versal shahrida imzolangan sulh shartnomasi (1919-yil 28-iyun). Unga binoan Germaniya ilgari bosib olgan anchagina hududlarni bo’shatib … Read More