Bo'lim: A harfi

«AKBARNOMA», «Tarixi Akbarshohiy» («Akbarshoh tarixi»), «Tarixi Akbariy» («Akbar tarixi») — tarixiy asar; boburiylardan Akbar topshirig’iga ko’ra uning vaziri va yaqin safdoshi Abulfazl Allomiy tomonidan 1589-1601 yillarda yozilgan. «Akbarnoma” 3 jilddan … Read More

AKBAR Jaloliddin Muhammad (1542.14.10, Amarkot -1605, Agra yaqinidagi Sikandra qishlog’i) — Hindistondagi Boburiylar saltanati hukmdori (1556 yildan). Boburning nabirasi, Humoyunning o’g’li, 13 yoshida taxtga o’tirgan (1556 yil 15 fevral). Dastlab … Read More

AKASHAK, kontraktura — bo’g’im harakatining vaqtincha yoki butunlay cheklanishi. Bunda muskul protoplazmasi kolloidi xususiyatlarining o’zgarishi natijasida muskul uzoq vaqt qisqarib qoladi. Akashakga ko’pincha kuyish, jarohatlanish, yallig’lanishdan so’ng paydo bo’lgan chandiqlarning … Read More

AKATSIYA — burchokdoshlar oilasiga mansub daraxt va butalar: 1) chin Akatsiya (Acacia) — mimozadoshlar kenja oilasiga mansub daraxt. 500 ga yaqin turi bor. Ko’proq Avstraliya (250 dan ortiqroq turi), qisman … Read More

AKASI — Yaponiyadagi shahar va port, Xonsyu orolining Janubiy-g’arbida, Xiogo prefekturasida, ichki Yapon dengizi sohilida. Aholisi 263 ming kishi (1991). Tezyurar poyezdlar temir yo’l stantsiyasi. Temir yo’l paromi orqali Avazdi … Read More

AKARITSIDLAR (Yunoncha akari — kana va lotincha caedo — o’ldiraman) — o’simlikxo’r kanalar, ombor kanalari, shuningdek uy hayvonlari va parranda kanalariga qarshi qo’llaniladigan kimyoviy moddalar. O’simlikka sirtdan Keltan, Neoron, Omayt, … Read More

AKARIFAGLAR (Yunoncha akari — kana va phagos — yeyuvchi) — yirtqich va parazit hasharotlar hamda kanalar; o’rgimchak kanalarning tabiiy kushandalari. Sug’oriladigan dehqonchilik mintaqalarida oddiy o’rgimchakkana bilan oziqlanuvchi Akarifaglarning 40 turi … Read More

AKANT (Fransuzcha acanthe) —ayiqtovon o’simligining bargisimon qilib ishlangan me’moriy naqsh bezagi. Inshoot (devor, Friz, Shift, ustun boshasi va boshqalar) ni bezashda qadimdan qo’llanilgan. Akant tosh, yog’och, ganch va sopoldan ishlangan. … Read More

AKAN — Gana va Kot-D’Ivuar hamda Togoda yashovchi o’zaro yaqin xalqlar (Ashanti, Fanti, Akim, Akvapim, An’i, Baule, Gonja, Krachi, Abrong va boshqalar) guruhi. Ganada 7,76 million danziyod. Kot D’Ivuarda 2,3 … Read More

AKADEMIYA (Yunoncha — Akademos — afsonaviy qahramon akadem nomidan)— ko’pgina ilmiy muassasa, jamoat tashkilotlari, o’quv yurtlarining nomi. Miloddan avvalgi 4 – asrda Platon (Aflotun) asos solgan yunon falsafiy maktabi, Afina … Read More