Bo'lim: A harfi

AJDAR OY — yer atrofidan aylanishi orbitasining bir xil tuguni (chiqish yoki botish) orqali oyning ikki ketma-ket o’tishi o’rtasidagi vaqt oralig’i. Ajdar oyning 1900 yil boshidagi davomiyligi 27,2122204 o’rtacha quyosh … Read More

AJDAR KALTAKESAKLAR (Vasiliscus) — iguanalar oilasi, tangachalilar turkumiga mansub kaltakesaklar urug’i. 4 turi ma’lum. Suv bo’yidagi daraxtlarda yashaydi. Urg’ochisi daraxtlar ildizi ostidagi kovaklarga 12-18 ta tuxum qo’yadi. Boshi, yelkasi va … Read More

AJDAR DAVR — oy yoki Quyosh diski markazining oy tugunlarining birida ketma-ket ikki marta bo’lishi orasida o’tgan vaqt. Ajdar oy — 27,21 o’rtacha sutka, ajdar yil — 346,62 o’rtacha sutka, … Read More

AJDAR, ajdarho, ajdaho — afsonaviy maxluq. 1) turli xalqlar og’zaki ijodida qanotli, og’zidan o’t purkaydigan ikki va undan ortiq boshli afsonaviy ilon obrazi. O’zbek xalq og’zaki ijodida yovuzlik timsoli. Doston, … Read More

AJARLAR (o’zlarini ajareli deb ataydilar) — Ajariya Respublikasining mahalliy aholisi. Gruzinlarning etnik guruhi. Gruzin tilida so’zlashadi. Turkiya hukmronligi davrida (16-asrning 2-yarmi — 1878 yil) Ajarlar Islom dinini qabul qilishgan (ilgari … Read More

AJARIYA, Ajariya Muxtor Respublikasi— Gruziya Respublikasi tarkibida. 1921 yil 16 iyulda tashkil topgan. Zakavkazening Janubiy-g’arbida, qora dengiz sohilida joylashgan. Maydoni 3 ming kilometr kvadrat, aholisi — 385 ming kishiga yaqin … Read More

AJANTA — Hindistonning g’arbidagi shaharcha nomi bilan yuritiluvchi me’moriy majmua. Avrangoboddan shimoliy- Sharqida, Mahorashtra shtatida. Ajanta Vagxora daryosi yoqasidagi tosh qoyalarga yasalgan 29 Budda ibodatxonalaridan iborat (miloddan avvalgi 2-asr — … Read More

AJAMIY ibn Abubakr (12-asr 20-yillari, Naxichevan — 13-asr boshi) — Ozarbayjon me’mori. Naxichevan me’morlik maktabi vakili. Ajamiy Yusuf ibn Qusayr maqbarasini (1161-62), Mu’mina xotun (Atobak) maqbarasini (1186), Naxiche-Vandagi peshtoqlar bilan … Read More

AJAM (Arabcha — Arab emas) 1) arablardan boshqa Sharq xalqlarining umumiy nomi. Shuningdek, arablar yashaydigan Sharq mamlakatlari, xususan, Turon va Eron ham «Mulki Ajam» deb yuritilgan. Bu yerlardan yetishib chiqqan … Read More

AJAL ILON (Acanthophis antarcticus) — aspidlar oilasiga mansub ilonlarning bir turi, yo’g’on va kalta gavdasining ko’rinishi qora ilonlarga o’xshab ketadi. Uzunligi 75 santimetrgacha, keng va yapaloq uchburchak shakldagi boshi siqiq … Read More