Bo'lim: Bilasizmi?

«Gaz» so’zi xuddi «elektr», «termometr», «atmosfera» singari boshha so’zlar qatorida olimlar tomonidan o’ylab topilgan. O’ylab topilgan barcha so’zlardan eng qisqasi— «gaz» so’zi. XVI asrda yashagan gollandiyalik kimyogar va tabib Gelmont … Read More

Neft insoniyatga katta foyda keltiradi. Uning yordamida biz yorug’lik va issiqlikka erishamiz, u avtomobillar, traktorlar, tayyoralar va kemalarni harakatga keltiradi. Neftsiz barcha dvigatellar ishqalanish sababli to’xtab qoladi. Neftdan texnikaviy spirt, … Read More

Ko’mir yer shari taraqqiyotining turli davrlarida hosil bo’lgan. Ko’mir paydo bo’lishining eng uzoq davom etgan bosqichi bundan 250 000 000 yil ilgari boshlangan va taxminan 35 000 000 yil davom … Read More

Siz, balki, noyob metallarni izlashda hozirgi zamon kishisiga Geyger hisoblagichi — schyotchigi yordam berishi to’grisida eshitgandirsiz. Yoki bo’lmasa, odamlar atom portlashlaridan tug’iladigan xavf-xatarlar haqida gap ketganida ham Geyger hisoblagichini albatta … Read More

Shu paytga qadar yer yuzida, yadro qurolini qo’llab urush qilish mumkin, deb hisoblaydigan odamlar bor. Biron davlat yoki biron zo’ravon o’z raqibi ustiga bitta atom bombasi tashlaydimi, o’ntami yoxud yuztami … Read More

Yadro portlashi — yadro qurolining sinovi yoki atom elektr stantsiyalaridagi avariyalar oqibatida paydo bo’lib, avvaliga havoga ko’tariluvchi, so’ngra yer bag’riga kelib tushadigan chang radioaktivlik yomg’iri deb ataladi. Bu chang aynan … Read More

Rentgen nurlari tarixi boshlanganiga ham 1000 yildan oshib qolganligini bilasizmi? XIX asr o’rtalarida Genrix Geysler degan odam elektr zaryadi yuqori kuchlanish ostida trubkadagi vakuum orqali o’tganida g’oyat go’zal yorug’lik silsilasi … Read More

Siz, albatta, uchirilayotgan sun’iy yo’ldosh har xil tadqiqotchilik va ilmiy asbob-uskunalar bilan jihozlanishi to’g’risida o’qigandirsiz. Shu bois, balki, ularning sirtiga kosmik nurlarni aniqlovchi va tekshiruvchi uskunalar o’rnatilganiga ham ko’zingiz tushgandir? … Read More

Olimlar atom ichida yashiringan ulkan energiya xazinasidan foydalanish uchun «atom reaktori» deb atalgan uskunani yaratdilar. Bu reaktorda bir xil radioaktiv elementlardan boshqalari paydo bo’ladi, shu jarayonda ulkan miqdorda energiya ham … Read More

Ko’pgina odamlar «vakuum»ni — hech narsasiz bo’shliq deb o’ylashadi. Biroq, olimlarning tasdiqlashlaricha, bunday bo’shliq yo’q. Ularning ta’kidlashicha, ichida umuman hech bir moddiy narsa: na biron gaz molekulasi, va na chang … Read More