Bo'lim: D harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Dovul, do’l (turkcha)-gardishining ikki tomoniga teri qoplangan katta shakldagi urma cholg’u. Tovushi uchi yumloq tayoqcha yordamida hosil qilinadi. Dovul o’tmishda, asosan, harbiy cholg’u hisoblangan. Tashqi ko’rinishi, tovush hosil etish yo’llari … Read More

Dovot (arabcha-siyohdon)-Qadimgi Sharq mamlakatlarida, jumladan, O’rta Osiyoda ko’pincha jezdan quyilgan yoki loydan (Xitoyda chinnidan ham) yasalgan siyohdon. Qalamdonning bir chetiga o’rnatilgan turi Dovot-qalamdon deb atalgan. Yevropada Dovot shisha va oq … Read More

Diya(t) (arabcha)-qotildan marhumning oila a’zolariga undirib beriladigan tovon.

Difiramb (yunoncha dithyrambos)-Yunonistonda may-musallas ma’budasi, kayf-safo xudosi hisoblangan Dionis (yoki Vakx) sharafiga aytilgan tantanali xor qo’shig’i. Miloddan avvalgi VII-V asrlarda adabiy shakl, lirika janri (Arion, Pindar Difiramblari). Keyinchalik Difiramb yakkaxon … Read More

Diti-hinduizmda iloha, Dakshaning to’ng’ich qizi, Kashyapaning rafiqasi.

Dissidentlar (yunoncha dissidents-qo’shilmaganlar, qarshilar)-1) davlat dini katolitsizm yoki protestantizm bo’lgan davlatlarda hukmron dinga e’tiqod qilmaydigan xristianlar; 2) 1950-1980 yillar o’rtalarida ko’pchilik sotsialistik mamlakatlarda mustabid tuzumga qarshi harakat qatnashchilarining nomi. Inson … Read More

Dissenterlar (inglizcha dissenters, lotincha dissention-rozi bo’lmayman so’zidan)-Angliyada XVI-XVII asrlarda rasmiy diniy e’tiqod (anglikan cherkovi aqidalari)dan chekinganlar nomi. Atamaning kelib chiqishi reformatsiyaning yoyilishi bilan bog’liq va XVI asrdan davlat cherkovi tomonidan … Read More

Dispater-qadimgi rimliklar xudosi, yer osti saltanati hukmdori, yunonlardagi Aidga to’g’ri keladi.

Dirxam, dirham (yunoncha drochme)-1) VII asr oxiri (695) dan XIV asrgacha Osiyoning musulmon mamlakatlarida, Shimoliy Afrika va Ispaniyada muomalada bo’lgan pul birligi-kumush tanga. XIV asr oxiridan kumush pul “tanga” nomi … Read More