Bo'lim: N harfi

Nag’ma, nag’am (Arabcha — kuy) — 1) Sharq musiqa ilmida musiqa tovushi; ton. Muayyan balandlikda sadolanib turishi bilan tabiatdagi boshqa tovushlardan farq qiladi. Sharqolimlari Nag’ma ni 2 xil turga bo’lishgan: … Read More

Naqib, Naqibxo’ja (Arabcha — boshliq, Sardor, qabila boshlig’i, dohiy) — Xiva xonligidagi harbiy mansabdor. Sayyidlar va Xo’jalar uchun yuqori faxriy unvon. Naqib o’zlarini Muhammad payg’ambarning avlodlaridan deb hisoblay-digan sayyidlar jamoalari … Read More

Novgorod respublikasi – Rusning shimoliy-g’arbi va shimolda 1136— 1478 yillarda mavjud bo’lgan davlat. Poytaxti — Novgorod. Xo’jalik asosini dehqonchilik va chorvachilik tashkil qilgan. Ovchilik, asalarichilik, baliqchilik keng tarqalgan. Hunarmandchilik dehqonchilik … Read More

Novgorod — Rossiya Federatsiyasidagi shahar. Novgorod viloyati markazi. Volxov daryosining har ikkala sohilida, Ilmen ko’lidan 6 kilometr. Moskva — Sankt-Peterburg avtomagistralida. Temir yo’l tuguni. Pristan. Aholisi 232,4 ming kishi (1998). … Read More

Nov — 1) kanal, jar, soy va yo’llar ustidan suv o’tkazish maqsadida quriladigan maxsus gidrotexnik inshoot (ensiz, qiya sun’iy kanal, ariqcha). Ilgari charxpalakda chikarilgan suv Nov orqali ekinzorlarga yuborilgan. Nov … Read More

Nisholda — shirinlik turi. Tayyorlash usuli: sirli idishga shakar va suv solib qaynatib, qiyom tayyorlanadi va sovitiladi. Etmak (beh) o’simligining ildizi tozalanadi va maydalab suvda qaynatiladi. Etmak qaynab chiqqandan so’ng, … Read More

Nisbiy harakat — moddiy nuqtaning shartli ravishda ko’zg’almas deb olingan asosiy sanoq sistemaga nisbatan ko’chib borayotgan harakatdagi sanok sistemaga nisbatan harakati. Inersial sanoq sistemaga nisbatan ma’lum tezlanish bilan harakatlanayotgan har … Read More

Nitroammofoska – tarkibida azot, fosfor, kaliy bo’lgan murakkab donador o’g’it. Unda suvda eruvchan shakldagi 12-18% N, 18-20% dan R2O5 va K2O bor. N.ni nitrat va fosfor kislotalarini ammiak yordamida neytrallab … Read More

Nisbatdor masjidi – Samarqanddagi me’moriy yodgorlik (1901). Abduqodir Boqiyev boshchiligida qurilgan. Aka-uka Zayniddin va Shamsiddin G’afurovlar (g’isht teruvchi), usta Sa’dulla (ganchkor), usta Mahmud (naqqosh)lar qatnashgan. Eski masjid o’rnida pishiq g’ishtdan … Read More

Nirenberg (Nirenberg) Marshall Uorren (1927.10.4, Nyu-York) – Amerikalik biokimyogar. AQSh milliy Fanlar Akademiyasi (1967) va Amerika san’at va fan akademiyasi (1966) a’zosi. Michigan universiteti (1952— 57), artritlar va moddalar almashinuvi … Read More