Bo'lim: N harfi

Noma (Yunoncha nime — tarqaluvchi), «suvli rak» — gangrena tarzida kechadigan kasallik; atrofidagi to’qimalarga tez tarqaladi. Ko’pincha yuzning yumshoq to’qimalari, orqa teshik atrofi, kamdan-kam hollarda bo’yin, qo’l-oyoq barmoklari terisi kasallanadi. … Read More

Nomuntazam qo’shinlar, lashkarlar — barqaror uyushmaga ega bo’lmagan askariy qismlar. Nomuntazam qo’shinlar tuzilishi, xizmatni o’tashi, kiyim-kechagi (uniformasi) jihatdan muntazam qo’shinlardan farqlanadi. O’rta asrlarda Nomuntazam qo’shinlar harbiy yurishga chiqqan armiyaning asosini … Read More

Nomiq Kamol (taxallusi; asl ismi Mehmed, 1840.21.12, Taqirtog’ — 1888.2.12, sakiz oroli) — turk yozuvchisi, publisist va davlat arbobi. Turk dramaturgiyasini rivojlantirib, romanchilikka asos solgan yozuvchilardan biri. «Yangi Usmonlilar» jamiyatining … Read More

Noma (forscha — xat, maktub) — 1) xat, maktub, farmon, yozilgan narsa; 2) adabiy janr; o’zbek va fors mumtoz adabiyotlarida yaratilgan, Real yoki xayoliy-to’qima shaxsga asosan she’riy maktub tarzida yozilgan … Read More

Noktyurn (Fransuzcha nocturne — tungi) — 1) 18-asr Yevropada, asosan, puflama yoki torli va puflama sozlar ansambllari uchun kechki ochiq havoda ijro etiladigan syuita shaklidagi kichik pyesalar turkumi (masalan, V. … Read More

Noin-ula — hun zodagonlari qabristoni (miloddan avvalgi 1-asr — milodiy 1-asr boshi). Shimoliy Mo’g’ulistondagi Noin-ula tog’ida (Ulan Batordan 130 kilometr shimolda) joylashgan. 1924-25 yillarda arxeolog P. K. Kozlov, keyinchalik MXR … Read More

Nozim Mulla Bilol (1825, G’ulja — 1899, Yorkent) — uyg’ur shoiri. G’ulja madrasasida o’qigan. Xattotlik qilgan. Arab, fors tillarini yaxshi bilgan. 1851 yil «G’azaliyot»devonini tuzgan. Manjur-Xitoy bosqinchilariga qarshi 1864-67 yillardagi … Read More

Nozigardon (forscha — bo’yin bezagi) — zargarlik buyumi; ayollarning bo’yinga taqadigan taqinchog’i. Nozigardon Markaziy turunj, uning 2 yonidan 2 ta dan 4 ta murabba shaklli, 1 tadan uchburchak shaklli yaproqchalarning … Read More

Nozil, Nozil Xo’jandiy (taxallusi; ism-sharifi Avazmuhammad ibni Hojimuhammad) (1788, Xo’jand — 1876, Qo’qon) — shoir. Dastlabki ma’lumotni Xo’janddan olgach, umrining oxirigacha Qo’qonda yashagan. O’zbek va tojik tillarida ijod qilgan. Asarlarining … Read More

Nodirshoh Afshor (1688.22.10, Deregyoz — 1747.20.6, Xabushon) — Eron shoqi (1736-47), qizilboshlilarning Afshor qavmidan bo’lgan. Xurosonda harbiy qo’mondon sifatida o’z faoliyatini boshlagan. 1726 yilda Safaviylar shohi Taxmasp II (hukmronlik davri: … Read More