Bo'lim: P harfi

Pasttekisliklar – Okean sathidan 200 metrgacha baland bo’lgan quruqliklar. Pasttekisliklarning yer yuzasi ko’pincha yassi yoki past-baland tekisliklardan iborat. Pasttekisliklar tektonik cho’kish natijasida hosil bo’lib, dengiz cho’kindilari yoki dare allyuviylaridan tarkib … Read More

Parenxima (Yunoncha parenchyma — to’ldirish, to’ldiruvchi massa) — 1) ichki a’zolarning epitelial hujayralaridan tashkil topgan va shu a’zolarga xos asosiy elementlar (masalan, jigar, buyrak, o’pka epiteliysi va boshqalar); 2) hayvonlarda … Read More

Panjobilar — Pokiston (Panjob viloyati, 81 million kishi, 1990-yillar o’rtalari) va Hindiston (Panjob shtati, 8,9 million kishi)dagi xalq. Umumiy soni 90 millionga yaqin kishi. Panjobi tilida so’zlashadi. Hindistondagi Panjobilar, asosan, … Read More

Pampa, Pampas (kechua indeyslari tilida Pampa — o’tloq) — 1) Janubiy Amerikadagi, asosan, o’t o’simliklari o’sadigan ba’zi bir tekisliklarning nomi. Aslida Argentina hududining 29-39° j.k.lar orasi va g’arbda S’erras-de-Kordova tog’larigacha … Read More

Po’latov Haydar (1928.10.7, Chinoz qishlog’i, Toshkent viloyati — 1993.19.5, Toshkent) — faylasuf olim. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi muxbir a’zosi (1989), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1978), falsafa fanlari doktori (1968), professor … Read More

Po’kak, fellema — 1) o’simliklarning ikkilamchi qoplovchi o’lik to’qimasi; suberin (po’kak modda) bilan to’yingan, zich joylashgan po’stli hujayralar majmui. Po’kaksimon kambiy (fellogen) hujayralarining tangental bo’linishidan hosil bo’ladi. Po’kak daraxtsimon o’simliklar … Read More

Pyatigorsk — Rossiya Federatsiyasi Stavropol o’lkasidagi shahar (1830 yildan). Kavkaz Mineral suvlari guruhidagi balneologik va balchiq kurorti. Podkumok daryosi bo’yida, Mashuk tog’i yon bag’rida. Temir yo’l stantsiyasi. Aholisi 133,3 ming … Read More

Pyarnu (1917 yilgacha rasmiy nomi — Pernov) — Estoniyadagi shahar. Pyarnu daryosi Riga qo’ltig’iga quyilish joy-ida. Dengiz porti va dare pristani. Dengiz bo’yi iqlim va balchiq kurorti. Yozi mo»tadil iliq … Read More

Pezomagnetizm (Yunoncha piezo — bosaman, qisaman va magnetizm), pezomagnit effekt — tashqi bosim ta’sirida moddada magnitlanganlik xususiyatining hosil bo’lishi. Pezomagnetizm moddalarning magnit strukturasiga bog’liq. Pezomagnetizm faqat antiferromagnit kristallar (MnF2, CoF2 … Read More

Pezogeofon (Yunoncha piezo — qisman va geofon) — tog’jinslari orasida tarqaladigan tovush to’lqinlarini qabul qilish uchun mo’ljallangan asbob. Unda qabul qiluvchi qurilma va-zifasini pezoelektrik datchik bajaradi. Pezogeofon biron bir metall … Read More