Bo'lim: Q harfi

Qarnob cho’li — Zarafshon daryosi o’rta oqimining chap sohilidagi to’lqinsimon tekislik. Samarqand va Navoiy viloyatlari hududlarida. G’arbdan sharqqa 120 kilometrga cho’zilgan. O’rtacha eni 40-50 kilometr. O’rtacha balandligi 300 metr (Markaziy … Read More

Qarmatlar — ismoiliylar asosiy shoxobchalaridan birining tarafdorlari. Qarmatlar harakati 9-asr oxirida Iroq janubida vujudga kelgan. Suriya va Yamanga tarqalgan dehqonlar, ko’chmanchi badaviylar va hunarmandlardan tashkil topgan. Harakat o’z nomini uning … Read More

Qanotoyoqli mollyuskalar — orqajabrali mollyuskalar turkumi nomi. Suv havzalarida keng tarqalgan. Oyog’i qisqarib ketgan; faqat uning ikki yonidagi parapodiylari qonotga o’xshash kengaytan bo’lib, suzish vazifasini bajaradi (nomi shundan). Chig’anog’i spiral … Read More

Qanos (ko’krak) — me’moriy qism; peshtoq ravog’ining tepasidagi tumorsimon juft shakl. Qanos yuqoridan gorizontal, yonlaridan vertikal va pastdan ravoqning egri (linga) chiziqlari bilan chegaralanadi. Ravoq lingasini chiqarishda g’ishtlar radial yo’nalishda, … Read More

Qand, qand moddasi, shakar moddasi — uglevodlar (monosaxaridlar va oligosaxaridlar) sinfining quyi molekulali vakillari. Suvda yaxshi erishi va kristallanishi Qand moddasining o’ziga xos xususiyati hisoblanadi. U qaysi manbadan ilk bor … Read More

Qamish — boshoqdoshlarga mansub ko’p yillik ildizpoyali o’simlik turkumi. O’zbekistonda oddiy Qamish (R. sottishz TPP.) turi tarqalgan. Poyasi tik o’sadi, bo’yi 3-5 metrgacha yetadi, silliq, shoxlamaydi. Barglari navbatma-navbat joylashgan, uzun … Read More

Qirqoyoqlilar, skolopendralar— laboyoqlilar kenja sinfiga mansub ko’poyoqlilar turkumi. 900 ga yaqin, jumladan O’zbekistonda 10 ga yaqin turi bor. Urg’ochisi o’zi qo’ygan tuxumlari va ulardan chiqqan bolalarini yirtqichlardan himoya qiladi: tanasi … Read More

Qirqma — xalq selektsiyasida chiqarilgan kechpishar qovun navi. Shakli ellipssimon, yirik, uchi to’mtoq, uzunligi 30— 36 santimetr, og’irligi 4-6 kilogramm. Dum tomoni sal burishgan, uch qismi deyarli tekis. To’ri to’liq, … Read More

Qirqbo’g’imdoshlar — qirqbo’g’imnamolarga mansub o’simliklar oilasi. Yagona qirqbo’g’im turkumidan iborat. Poyasi yashil, oddiy, bo’g’imlarga ajralgan. Barglari rivojlanmagan, mayda, tumorchasimon, pastki qismi qo’shilib o’sib, bo’g’imining tagida halqa bo’lib joylashadi. Poyasi uchida … Read More

Qirg’iz milliy universiteti — Qirg’izistondagi yirik oliy o’quv yurti. Ilmiy va pedagog kadrlar gayyorlaydi. 1992 yil Qirg’iziston davlat universiteti (1951) negizida tashkil etilgan. Bishkek shahrida joylashgan. Matematika, fizika, biologiya, kimyo, … Read More