Bo'lim: Bilasizmi?

Yadro energiyasi — kelajak energiyasi. Agar biz yadroviy zaharlanish xavfini kamaytira olsak va uning chiqitlarini uquv bilan yo’qota olishni o’rgansak, yadro energiyasining qo’llanishi bizni juda ko’p ustunliklarga ega qiladi. Agar … Read More

Atom energiyasi — bu, atomlardan olinadigan energiya. Har bir atom energiya zarrachalaridan iborat. Bu energiya esa atomdagi barcha zarrachalarni bir butunlikka aylantiradi. Shu sababli atom energiyasida atom yadrosi energiya manbai … Read More

Umuman olganda, nurlanish — energiya to’lqinlarining tarqalishi, demakdir. Bu hodisa, garchi nimaligini aniq bilmasangizda, lekin erta bolalikdan sizga tanishdir. Siz qizigan pechkaga, radiatorga yoki yonib turgan lampochkaga yaqinroq tutsangiz, ular … Read More

Siz gazetalardan, «insonning tinch-osoyishta yashashiga xizmat qiladigan atom energiyasini olish — olimlar oldida turgan eng asosiy vazifadir» degan fikrni, ehtimol, o’qigandirsiz. Bunga esa biz allaqachon erishdik va bu, inson aql-idrokining … Read More

Avvalo kelishib olaylik, atom to’grisidagi bilimimiz ertaga o’zgarib ketishi mumkin va muqarrar. Sinxronizatorlar (zaryadlangan protonlar olishni tezlashtiruvchi qurilmalar) paydo bo’lishi bilan olimlar atomlar to’grisida yanada ko’proq ma’lumotlarga ega bo’lmoqdalar. Shunisi … Read More

Atomlar — moddalar tarkibidagi eng mayda zarralardir, degan fikr qadimgi yunonlarga ham ma’lum edi. Bugun esa, yana shu narsa ma’lumki, atom «eng mayda zarralar» emas ekan, atomning tarkibida ham yanada … Read More

Siz, albatta, plastmassadan tayyorlangan har xil buyum-idishlarni ko’rgansiz. Inson qo’li bilan yaratilgan rang-barang tusdagi buyumlar hayotimizga shu qadar singib ketganki, biz endilikda polimerlarsiz yashab bo’ladimikin, degan xayolga ham boramiz. Polimerlarni … Read More

Agar molekulalar behad katta tezlik bilan to’xtovsiz harakatlanib tursa va bu holat hamma yerda yuz bersa — hattoki daraxtlar tanasida — u holda nega biz narsalar o’z shaklini o’zgartirganini payqamaymiz? … Read More

Butun moddiy dunyo elementlardan tarkib topgan. Elementlar — bir turdagi atomdan iborat moddalar. Ko’pgina elementlar bir-biriga o’xshaydi, ayrim hollarda hatto ular bir xil elementga o’xshab ko’rinadi, lekin borliqda aslida ikkita … Read More

Kimyo fani har xil moddalarning tarkibi va o’zaro ta’sirini o’rganadi. Fizika bu moddalardan tarkib topgan jismlarda yuz beradigan turli-tuman jarayonlarni tadqiq etadi. Masalan, qorning erishi natijasida suv hosil bo’ladi, suv … Read More