Bo'lim: I harfi

Irsiy kasalliklar – gene- tik informasiya (irsiy axborot) ning buzilishi natijasida kelib chikadigan kasalliklar; asosan, xromosomalar yoki genlardagi mutasiyalar tufayli paydo bo’lib, nasldannaslga o’tadi. Mutasi- yalar tashqi muhit omillari (ionlash- … Read More

Isitma — odam va issiq qonli hayvonlar organizmining qo’zg’atuvchi omillar (xususan, mikroblar)ga nis- batan maxsus reaktsiyasi; himoyalanish usullaridan biri. Gavda t-rasining ko’tarilishida namoyon bo’ladi, ko’pgina kasalliklarda kuzatiladi. Gavda t-rasining ko’tarilishi … Read More

Iskabtoparlar (Phlebotomidae) -qon so’ruvchi ikki qanotlilarning ken- ja oilasi. Tanasining uz. 1,3—3,5 mm; mayda tuklar b-n qoplangan; sarg’ish, ay- rimlari kulrang; ko’zlari yirik, qora; 16 bo’g’imli uzun mo’ylovlari va tuklari … Read More

ISKANDAR MIRZO – (1384- 1415.9.6, Sheroz) — Iroq va Fors hokimi (1412-14). Temuripyaaryaap. Amir Temur- ning nabirasi, Umarshayx Mirzoiiig o’g’li. Onasi — Milkat Og’o begim. 1399 y. bobosi safarga ketayotib, … Read More

Iskandariya, Aleksandriya — MAP shim.dagi shahar, Iskandariya muhofazasining ma’muriy markazi. O’rta dengiz sohilida, Nil daryosi del- ta-sining g’arbiy qismida. Aholisi 3,4 mln. kishi (1996). Mil. AV. 332-331 y.larda Aleksandr Makedoniyalik … Read More

Islandiya (Island), Islandiya Re- spublikasi (Lydveldid Island) — Atlan- tika okeanining shim. qismidagi is- landiya o.da joylashgan davlat. Mayd. 103 ming km2. Aholisi 278 ming kishi (2001). Ma’muriy jihatdan 23 … Read More

ISSIQLIK ENERGETIKASI – issiklik texnikasi tarmog’i; issiklik- ni, asosan, mexanik va elektr energiyasi- ga aylantirishga asoslangan energetika. Issiqlikni mexanik energiyaga aylanti- rishda asosiy qismi issiklik dvigateli- tsan iborat bo’lgan issiklik … Read More

«ITTIHOD VA TARAQQIY» (turkcha «Ittihat ve Terakki») — turk inqilobchilarining siyosiy tashkilo- ti. Bu tashkilot a’zolari keyinchalik o’zlarini yosh turklar deb atashgan. 1889 y. Istan-bulda yosh turklarning maxfiy si- yosiy … Read More

Iudaizm, yahudiylik — asosan, yahudiylar o’rtasida tarqalgan eng qad. dinlardan biri. Mil. AV. 1ming yillik boshlarida Quddus (Falastin)da vujudga kelgan. Arabiston ya. o.ning shimolida ko’chib yurgan yahudiy qabi- lalari mil. … Read More

Itqo’noq (Setaria) — boshoqdoshlarga mansub bir yillik va ko’p yillik o’t o’simliklar turkumi, bego- na o’t. AK-sariyat tropik va subtropiklar- da tarqalgan. 120 dan ortiq turi bor. Bittabitta yoki bir … Read More