Bo'lim: N harfi

Natrolit (natriy va Yunoncha Lithos -tosh) — tseolitlar guruhiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi Na2 Al2 Si2 O8- 2N2O, ba’zan Na o’rnida K va sa bo’lishi mumkin. Kristallokimyoviy strukturasi tipi bo’yicha … Read More

Natriyli selitra, natriy nitrat, NaNO3 — nitrat kislotaning natriyli tuzi; azotli o’g’itlaraan. Suvda yaxshi eriydigan rangsiz kristall modda. Chili selitrasi deb ham ataladi. (Chilidagi tabiiy konlardan olinadi). Sanoatda azot oksidni … Read More

Natriy (Arabcha Natrun, Yunoncha nitron — tabiiy soda; lot. natrium), Na — Mendeleyev davriy sistemasining 1 guruhiga mansub kimyoviy element. Ishqoriy metall. Tartib raqami 11, atom molekulasi 22,9898. Bitta tabiiy … Read More

Nasturan (Yunoncha nastos — zichlashgan va lotincha uranium — uran), uran smolali ruda — sodda oksidlar sinfiga mansub mineral. Uranitning kristallo-kimyoviy analogi. Massiv va kollomorf agregatlar. Tarkibida o’zgaruvchan miqdorda UO3 … Read More

Nasta’liq — xattotlik uslubi, Arab mumtoz xat uslublaridan biri. 14-asrda shakllangan, nazariy asoschisi Mir Ali Tabriziy. Bu xat nasx va ta’ltsh xat uslublari asosida yaratilgan bo’lib, harflarning 5/6 qismi egri … Read More

Nastarin, siren (Syringo) — Zaytundoshlar oilasiga mansub bargi to’kiladigan buta yoki daraxtlar turkumi; manzarali o’simlik. 30 turi bor, asosan, Yevrosiyoda tarqalgan. Juda ko’p mamlakatlarda ekiladi. O’zbekistonda oddiy Nastarin (S. vulgaris), … Read More

Nasrulloyi – o’tmishda (16-asr) yashab ijod etgan mashhur bastakorning ismi (taxallusi)ga nisbat berib atalgan musiqiy asarlar nomi. Shashmaqomda Buzruk maqomi mushkilot bo’limida «Muhammasi Nasrulloyi» nomi bilan asosiy cholg’u qismlaridan biri … Read More

Nasrullo qushbegi (19-asr o’rtalari — 1918, Karmana) — mang’itlar davrida nufuzli saroy arbobi, qo’shbegi. Amir Abdulahad, hukmronligi davrida avval Shahrisabz hokimi, so’ngra saroyda xizmat qilgan. Buxoroda 1910 yil yanvar voqealaridan … Read More

Nasrullaxon (1806.1.6 – Buxoro 1860.21.9) — Buxoro amiri (1826 — 1860), mang’itlarlan. Amir Haydarning o’g’li. Otasining hukmronligi davrida Qarshida hokimlik qilgan. Amir Xaydar vafotidan so’ng hokimiyat uchun kurashlarda akalari Amir … Read More

Nasr ibn Sayyor Allaysiy ibn Lays ibn Rofe’ibn Robi’a ibn juray ibn auf ibn Amir (taxminan 666-748) — mashhur arab sarkardasi, Xuroson voliysi (738-748). Arablarning mudariy qabilasidan. 728-29 yillarda Samarqand … Read More