Bo'lim: N harfi

Niyoz Muhammad Ho’qandiy, Mullo Niyoz Muhammad Ho’qandiy Niyoziy bin Mullo Ashur Muhammad (taxminan 1802/03—1878 yildan so’ng) — qo’qonlik tarixchi, shoir. 1860 yil Niyoz Muhammad Ho’qandiy Qanoat- shoh boshliq Qo’qon qo’shinlarining … Read More

Niger-Kongo tillari – nigerkordofan tillari makrooilasiga mansub til oilasi. Afrikaning Sahroi Kabir Janubrog’idagi katta hududda (Markaziy Sudan, Sharqiy va Janubiy Afrikaning ba’zi mintaqalari bundan mustasno) keng tarqalgan. Umuman, bu tillarda … Read More

Nikolay Kuzalik (Nicolaus Cusanus), haqiqiy ismi Nikolay Krebs (Krebs) (1401, Mozeldagi kuza degan joy — 1464.11.8, todi, Umbriya viloyati) — nemis faylasufi, ilohiyotchi, olim, diniysiyosiy arbob. Rim papasi Piy II … Read More

Niger — G’arbiy Afrikadagi daryo, Gvineya, Mali, Niger va Nigeriya hududlaridan oqadi. Uzunligi 4160 kilometr, havzasining maydoni 2092 ming km2. Kattaligi jihatidan Afrikada Nil va Kongo Daryolaridan keyin 3-o’rinda turadi. … Read More

Nivelirlash — geodezik o’lchashning bir turi; yer nuqtalari balandliklari farqi (nisbiy balandligi) aniqlanib, ular orqali ushbu nuqtalarni qabul qilingan boshlang’ich sathdan hisoblanadigan balandliklari topiladi. O’zbekiston hududida bajaariladigan asosiy geodezik-topografik ishlarda … Read More

Nivelir (Fransuzcha niveler — to’g’rilamoq, baravarlamoq) — geodezik asbob. Yerdagi ikki nuqta balandliklari farqi (nisbiy balandligi) ni gorizontal vizir nuri bilan, shu nuqtalarga tik o’rnatiladigan Nivelir reykalar yordamida aniklaydi. Tuzilishi … Read More

Neft suvlari, neft konlaridagi suvlar — neftli gorizontlardagi yer osti suvlari; neft va unda erigan gaz bilan bevosita aloqada bo’ladi. Neft qatlamlarida va neft uyumlariga nisbatan joylashishiga qarab quyidagi Neft … Read More

Neftni qayta ishlash -neftdan neft mahsulotlari (benzin, kerosin, dizel yonilg’isi, mazut, moy, bitum, gudron, parafin va boshqalar) olishda qo’llanadigan texnologik usullar majmui. Neftni qayta ishlashda avval neft tarkibidagi suv, tuz … Read More

Neft (turkcha neft, fors, neft), qoramoy — suyuq yonuvchi qazilma boylik, organik birikmalarning, asosan, uglevodorodlarning murakkab aralashmasidan iborat modda. Yer yuzasidan, asosan, 1,2—2,0 kilometr chuqurlikdagi yer osti gumbazlarining g’ovak yoki … Read More

Nerv sistemasi — odam va hayvonlar organizmida barcha a’zolar faoliyatini bir-biriga bog’lagan hodda hayotiy muhim funktsiyalarni bajaradigan hamda organizmni tashqi muhit bilan bog’laydigan sistema. Hayvonlar organizmining evolyutsiya jarayonida va organizmlar … Read More