Bo'lim: X harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

XALQ DEPUTATLARI KENGASHI — O’zbekiston Respublikasining mahalliy davlat hokimiyati vakillik organlari. Ular davlat va fuqarolarning manfaatlarini ko’zlab o’z vakolatlariga taalluqli masalalarni hal etadilar. Mahalliy hokimiyat organlari ixtiyoriga quyidagilar kiradi: qonuniylikni, … Read More

XALIFALIK — VII-VIII asrlarda arab istilolari natijasida Arabiston yarim oroli, Yaqin va O’rta Sharq, Shimoliy Afrika, Ispaniya, Markaziy Osiyo va Kavkazortini o’z ichiga olgan davlat. Ibn Xaldunning yozishicha, ―johiliya arablari … Read More

XALQARO TASHKILOTLAR — mustaqil davlatlarning yoki hukumat qaramog’ida bo’lmagan milliy jamiyat (assotsiatsiya) larning siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, fantexnika, madaniyat sohalarda umumiy maqsadlarga erishish uchun tuzilgan uyushmasi, birlashmasi; davlatlar o’rtasidagi ko’p tomonlama … Read More

XALQARO TIKLANISH VA TARAQQIYOT BANKI, XTTB (IBRD, International Bank for Reconstruction and Development) — BMTning ixtisoslashgan muassasasi, Jahon banki guruhiga kiradi. Xalqaro valyuta fondi bilan bir vaqtda, BMTning 1944-yilda Bretton … Read More

XALQARO QIZIL XOCH VA QIZIL YARIM OY HARAKATI — umumjahon insonparvarlik harakati. 1863-yilda asos solingan. Mazkur harakat 3 tuzilma – Xalqaro Qizil xoch qo’mitasi (HQXQ); Xalqaro Qizil xoch va Qizil … Read More

XALQARO TERRORIZM — bir davlat hududi doirasidan tashqariga chiqadigan terrorizm; odamlarning behuda halok bo’lishiga olib keluvchi, davlatlar va ular rasmiy vakillarining normal diplomatik faoliyatini buzuvchi, hamda xalqaro aloqalar va uchrashuvlarni, … Read More

XOTIN-QIZLAR HARAKATI — hozirgi dunyodagi demokratik harakatlarning turli yo’nalishlari orasida xotin – qizlar harakati alohida ko’zga tashlanadi. Sababi, xotin – qizlar insoniyatning yarmidan ko’pini tashkil etadi, moddiy va ma‘naviy boyliklarning … Read More

XALQARO VALYUTA FONDI, XVF (IMF; International Monetary Fund) — BMT ning ixtisoslashgan muassasasi, a‘zo mamlakatlarning valyuta hamkorligini amalga oshiradigan xalqaro tashkilot. 1944-yil 22-iyulda Bretton Vuds (AQSH)da o’tkazilgan xalqaro valyuta moliya … Read More

XALQARO XAVFSIZLIK — xalqaro munosabatlar tizimi; hamma davlatlar tomonidan rioya qilinadigan xalqaro huquqning prinsip va normalari; davlatlar o’rtasidagi janjalli masalalarni va kelishmovchiliklarni kuch va kuch ishlatish xavfi bilan bartaraf etishni … Read More

XALIFA (ar. O’rinbosar, noib) — musulmon jamoasi va musulmon davlatining diniy hamda dunyoviy boshlig’i. Xalifa Muhammad payg’ambar (sav) ning o’rinbosari, ummaviylar davridan boshlab esa Allohning yerdagi noibi hisoblangan. Muhammad (sav)dan … Read More