Bo'lim: Bilasizmi?

Siz asfaltni ko’z ochib dunyoni ko’rganingizdan beri bilasiz — asfalt yo’lkalar bo’ylab chopqillagansiz, velosipedda kezgansiz va asfalt yo’llar bo’ylab avtomobilda sayohat qilgansiz. Lekin siz asfaltdan qadimgi odamlar ham foydalanganligini eshitganmisiz? … Read More

Odamlar har kuni oyoqlari bilan bosib yuradigan va ustida yashaydigan yer qobig’i, ya’ni tuproqning asosiy qismi kremniydan iboratdir. Kremniy yer yuzida tarqalishi jihatidan ikkinchi o’rinni egallaydi, biroq u hech qachon … Read More

Aksariyat odamlar asbest yaqin-yaqinlarda kashf etilgan deb o’ylaydi, aslida esa u insoniyatga ko’p mingyillardan buyon ma’lumdir! Qadimgi ibodatxonalarda asbestdan mash’ala qilishgan va mehroblarni yonish xataridan asrash uchun undan tiklashgan. Bundan … Read More

Ehtimol, slyudani qo’lingizga siz bir marta olgansiz va uni o’yinqaroqlik bilan sindirib ham qo’ygandirsiz. Balkim, siz uni «yelimshak» deb o’ylagan bo’lishingiz mumkin. Slyuda — aslida ma’dan. «Slyuda» iborasi tog’ ma’danlarining … Read More

Kishilar tomonidan gips-ganchdan foydalanish sur’ati keyingi yillarda shu qadar tezlashib ketdiki, natijada uni ishlab chiqarish ikki baravarga ko’paydi. Gips o’tga va suvga bardoshli, buning ustiga o’zidan issiq-sovuqni yomon o’tkazishi tufayli … Read More

Talk — insonga ma’lum bo’lgan eng yumshoq ma’danlardan biri. Shu qadar yumshoqki, butun bir bo’lagini oxirigacha tirnoq bilan qirtishlab tashlash mumkin. Talk kumushrang-oqish yoki och yashil tusli mayda momiqlar yoki … Read More

Ehtimol, siz kristallni nodir va go’zal ma’dan yoki qimmatbaho tosh deb o’ylarsiz. Bir jihatdan haqsiz. Zumrad va brilliantlar chindan ham kristall hisoblanadi. Biroq barcha kristallar ham noyob va nafis emas. … Read More

Ma’dan-mineral — yer qobig’ining tarkibiga kiradigan va noorganik tabiatli moddadir. Gohida neft, ko’mir va ohakni ham ma’dan deb yuritishadi, lekin aslida qadim zamonlarda yerda o’sgan o’t-o’lanlar va yashagan hayvonlar qoldiqlaridan … Read More

Mikroskop so’zining kelib chiqishi yunonchadir: bu so’zning birinchi qismi — «kichik», «mitti» ma’nosini anglatsa, ikkinchi qismi — «kuzatuvchi» ma’nosini beradi. Mikroskop, shunday qilib, qandaydir o’ta kichik narsani ko’zatmoq demakdir. Mikroskopni … Read More

Ayrim yengil narsalar suv yuziga qalqib chiqishini kuzatgansiz, sharlar ham xuddi shunday sabablarga ko’ra havoga parvoz qiladi. Ya’ni sharlar havoda shuning uchun ham uchadiki, ularning ichi havodan yengil bo’lgan gazlar … Read More