Bo'lim: I harfi

Ixtiologiya (Yunoncha ichthys — baliq va … logiya) — baliklarning tuzilishi, hayot kechirishi, rivojlanishi, tarqalishi, sistematikasi va kelib chiqishini o’rganadigan fan; Zoologiyaning bir bo’limi. Ixtiologiya baliqchilik va baliq ovlashnnnt biologik … Read More

Ich terlama, qorin tifi — o’tkir yuqumli kasalliklardan biri; bunda bemor isitmalaydi, ichi buziladi va badaniga toshma toshadi. Ich terlama mikrobi (harakatchan tayoqcha)ni nemis olimi K. Ebert kashf etgan, shuning … Read More

Ishlab chiqarish, moddiy ishlab chiqarish — jamiyatning yashashi va taraqqiy etishi uchun zarur bo’lgan moddiy boyliklar (turli iqtisodiy mahsulotlar)ni yaratish jarayoni; ishlab chiqarish omillarini iste’mol va investitsiyalar uchun mo’ljallangan tovarlar … Read More

Iqlim — yer yuzasining quyosh nurlariga nisbatan og’ishiga bog’liq ravishda ob-havoning muayyan joyga xos bo’lgan ko’p yillik maromi, ya’ni biron joyda bo’ladigan ob-havo sharoitlarining majmui va mavsumiy geografik o’zgarishi; quyosh … Read More

Ishlab chiqarishni avtomatlashtirish — mashinalashtirilgan ishlab chiqarishni nazorat qilish va boshqarish ishlarini avtomatik qurilmalar zimmasiga yuklash; ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashtirishning yuqori bosqichi. Fan va texnika taraqqiyotinnng asosiy yo’nalishlaridan biri. Mehnat unumdorligi, … Read More

Ish haqi — mehnatga pul shaklida to’lanadigan haq; qiymatning o’zgargan shakli, ish kuchi (taqdim etilgan mehnat xizmati)ning bahosi. Ish kuchi qiymati va narxi bevosita Ish haqida ifodalanadi. Ish haqi darajasi … Read More

Ismoiliylar davlati – 1090 yil ismoiliylar tuzgan davlat. Markazi Alamut bo’lgan. Unga Eron, Suriya va Ozarbayjondagi bir necha viloyat, shahar va qal’alar kirgan. Ismoiliylar davlati yaxlit hududga birlashmagan edi. Bu … Read More

Ismoil Naychi (1847-Qo’qon-1904) — xalq sozandasi (nay). O’zbek, tojik, uyg’ur va boshqa qardosh xalqlar orasida Ismoil ustod, Ismoil kusa nomlari bilan mashhur bo’lgan. Ismoil Naychi qashshoq qayot kechirgan, uning bu … Read More

Islomov O’tkir (1932.22.11, Toshkent) — arxeolog olim. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (2000), tarix fanlari Doktori (1978). Toshkent pedagogika institutining tarix fakultetini tugatgan (1956). O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Arxeologiya institutida ilmiy xodim, … Read More

Iskandarshoh, Iskandar Bitishgan (? — 1417) — Kashmir podshohi (1394-1417). Kashmirga Islom dinini olib kirgan Mir Shamsuddin Darveshning nabirasi. Otasi Sulton Qutbuddin vafot etgach (1394), taxtga o’tirgan. Davlatni mahorat va … Read More