Bo'lim: I harfi

Ichkari — musulmon mamlakatlarida ayollarni nomahram erkaklarga ko’rsatmaslik maqsadida to’silgan qovlining ichki qismi, ichki hovli. Ichkarida, asosan, ayollar va bolalar yashagan. O’rta Osiyo xalqlari me’morligida uy-joy tuzilishining ajralmas qismi. Tashqi … Read More

Ichan qal’a — O’rta Osiyodagi yirik va noyob me’moriy yodgorlik. Xivaning ichki qal’a (Shahriston) qismi. Ichan qal’a shaharning Dishan qal’a (tashqi qal’a) qismidan kungurador devor bilan ajratilgan. U Xiva Raboti … Read More

Ixshidiylar – Suriya va Misrda hukmronlik qilgan yarim mustaqil turkiy sulola (935-969). Asoschisi — Farg’ona ixshidlarn naslidan Muhammad ixshid ibn Tug’j (Tag’aj) (882-946). Bobosi – Joff (?-861) Farg’ona amirlaridan bo’lib, … Read More

Ixtiyoruddin qal’asi – Hirot shahrining shimoliy devori yonida Malik Faxriddin Kurt tomonidan 1300 yillar atrofida qurilgan qal’a. Xom g’ishtdan to’rtburchak shaklida ishlangan, burchaklarida burjlari bor. Ixtiyoruddin qal’asi Shohrux Mirzo (1404-1447)ning … Read More

Ixtiozavrlar (Ichthyosaurta), baliq kaltakesaklar — qirilib bitgan dengiz kaltakesaklari. Amerika, Avstraliya, Yevrosiyoda skelet qoldiqlari topilgan, o’rta triasdan bo’r davrigacha yashagan. Sudralib yuruvchilar orasida suvda yashashga eng yaxshi moslashgan hayvonlar hisoblanadi. … Read More

Ifodali harakatlar – turli psixik (ayniqsa, hissiyotli) xrlatlarda yuzaga kelib, shu holatlarning tashqi alomati va ifodasi bo’lgan harakat. Mimika, pantomimat yaqqol namoyon bo’ladi. Keng ma’noda hissiyotli kechinmalarni ifodalovchi tovush ohanglarini, … Read More

Ituzumdoshlar (Solanaceae) -ikki urug’pallalilar sinfiga mansub o’simliklar oilasi. O’t, butachalar, lianalar va kichik daraxtlardan iborat. Barglari yonbargchasiz, ketma-ket joylashgan, gullari ikki jinsli. Kosachasi va gultoji 5 bo’lakli. Changchisi 5 ta. … Read More

Itkir balandligi — Amudaryo deltasidagi balandlik. Qiziljar va Qushxonatov balandliklari oralig’ida, Amudaryoning o’ng sohilida (daryodan 12,5 kilometr) joylashgan. Eng baland joyi 76 metr, nisbiy balandligi 15-16 metr. Paleogen va neogenning … Read More

Itil — Xazar xoqonligining 8-10-asrlardagi markazining Sharq (Arab va fors) manbalaridagi nomlaridan biri. Itil ikki qismdan tashkil topib, u Itilning har bir qismi devor bilan o’rab olingan. Sharqiy qismida (xazaron) … Read More

Istahr — qadimgi Persepolning o’rta asrlardagi nomi. Shahar xarobasidan 5 kilometr narida joylashgan. Istahr arablar tomonidan 2 marta (643, 649 yil) bosib olingan. O’rta asrlarda Istahr jome masjidi atrofi ustunlar … Read More