Bo'lim: X harfi

Xeyerdal (Heyerdahl) Tur [1914.6.10, Larvik 2002.18.4, Kollamikeri qishlog’i (Italiya)] — norveg etnografi va arxeologi, dengiz sayyohi, yozuvchi. Oslo universitetida o’qigan (1933-37). Xeyerdalning 1-sayohati Polineziyadagi Fatu-Xiva oroliga bo’lgan (1937— 38). «Kontiki» … Read More

Xachir (Mulus) — uy hayvoni; ot (biya) bilan eshak (hangi) duragayi. Xitoy, Hindiston, Turkiya, Afrika, Italiya, Frantsiya, Ispaniya, O’rta Osiyoda Xachir yetishtirish azaldan mavjud bo’lgan. So’nggi davrlarda Meksika, Argentina va … Read More

Xameleonlar, buqalamunlar (Chamaeleontidae) — kaltakesaklar turkumi oilasi. 90 turi ma’lum. Afrika, Madagaskar oroli va shu atrofdagi boshqa orollarda hamda Janubiy Yevropa, G’arbiy va Janubiy Osiyoda tarqalgan. Tanasi 60 santimetrcha. Bo’yni … Read More

Xalqaro qishloq xo’jaligini rivojlantirish fondi (IFAD) — Birlashgan Millatlar Tashkilotining maxsus muassasasi. 1977 yilda BMTning Jahon oziq- ovqat konferentsiyasi qaroriga ko’ra tashkil etilgan. IFAD ning bosh maqsadi — o’z a’zolari … Read More

Xalqaro qizil xoch va qizil yarim oy harakati – umumjahon insonparvarlik harakati. 1863 yilda asos solingan. Mazkur harakat 3 tuzilma — xalqaro Qizil xoch qo’mitasi (HQXQ); xalqaro qizil xoch va … Read More

Xalqaro xavfsizlik – xalqaro munosabatlar tizimi; hamma davlatlar tomonidan rioya qilinadigan xalqaro huquqning printsip va normalari; davlatlar o’rtasidagi janjalli masalalarni va kelishmovchiliklarni kuch va kuch ishlatish xavfi bilan bartaraf etishni … Read More

Xaryana — Hindiston shtati, Hindgang tekisligida joylashgan. Maydoni 44,2 ming km2. Aholisi 21 million kishi (2001). Ma’muriy markazi — Chandigarh shahri. Shtat 1966 yilda Panjob shtatining bo’linishidan tashkil etilgan. Shuning … Read More

«Xamsat ul-mutahayyirin» — Alisher Navoiy tomonidan uning piri va ustozi Abdurahmon Jomiy vafoti munosabati bilan 1494 yilda yozilgan, adabiyotning xotira turiga oid asar nomi. «Xamsat ul-mutahayyirin» iborasi «hayratlanarli beshlik» ma’nosida. … Read More

Xaritagrafiya (Yunoncha kharto — xarita va grafin) — xaritagrafik asarlarni o’rganish, yaratish va foydalanish bilan shug’ullanuvchi fan, texnika va ishlab chiqarish sohasi. Hozirgi kunda Xaritagrafiya 3 yo’nalishda: xaritalar vositasida tabiat … Read More

Xarkov viloyati – Ukraina tarkibidagi viloyat. 1932 yil 27 Fevralda tashkil etilgan. Maydoni 31,4 ming kilometr. Aholisi 2,9 million kishiga yaqin (2004), asosan, ukrainlar va ruslar. Shuningdek, yahudiy, Belorus, tatar … Read More