Bo'lim: R harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

RIVOJLANISH (siyosiy rivojlanish) — jamiyat siyosiy hayotidagi o’zgarishlar va jarayonlar birligi, u siyosiy hayot, siyosiy munosabatlarning takomillashuvi, murakkablashuvini anglatadi. U 1) sifat va miqdor o’zgarishlari to’planib borishi jarayoni doimiyligini; 2) … Read More

RIVOJLANISH — evolyutsiya, genezis. Borliqning universal xususiyati. Shu vaqtgacha mavjud, lekin anglanmagan narsalarning yuzaga chiqishi; quyidan yuqoriga, oddiydan murakkabga tomon siljishi; ekstensiv (mavjud narsaning namoyon bo‗lishi, kattalashishi) va intensiv (sifat … Read More

RIM KLUBI — xalqaro nodavlat futurologik tashkilot nomi. 1968-yilda yirik biznesmen va insonparvar, ―Olivetti shirkatining vitse-prezidenti Aurelli Pechchei tomonidan tashkil etilgan. Bu tashkilotning tug’ilishini 60-yillarda boshlangan insoniyatning uchinchi ming yillik … Read More

ROTATSIYA (lot. aylanma harakat) — hokimiyatning vakillik organlari tarkibini qisman (bosqichma-bosqich) yangilash. Parlament yoki parlament palatalari tarkibini ularning faoliyat muddati tamom bo’lishi munosabati bilan qisman yangilash (qayta saylash). Masalan, Fransiya … Read More

REZIDENT (lot. residens – o’tiruvchi, joyida qoluvchi) — 1) o’rta asrlarda muayyan mamlakatda doimiy yashovchi chet ellik diplomatik vakil; 2) mustamlakachi davlatning protektoratidagi vakili; odatda, u ana shu protektoratning hokimi … Read More

REVANSHIZM (fr. revanche – to’lov, qasos olish) — urushda mag’lubiyatga uchragan agressiv doiralarning urushdan oldingi chegaralarni, xalqaro munosabatdagi tartiblarni qayta tiklash bahonasi bilan yangi urush tayyorlashga qaratilgan siyosati. Masalan, Revanshizm … Read More

REVALVATSIYA (re… va lot. valeo – qadr-qimmatga egaman) — 1) milliy valyuta – pul birligi kursini boshqa mamlakatlar yoki xalqaro valyuta pul birliklariga nisbatan rasmiy oshirish. Inflyatsiya bartaraf etilganidan keyin … Read More

RESURS — hokimiyatning asosini resurslar tashkil etadi. Resurslar kishilarni rag’batlantirish, jazolash yoki ishontirishda qo’llanilishi mumkin. Hokimiyat resurslari xilma-xil. Ilmiy adabiyotlarda bir necha turlarga bo’linadi: utilitar, majburlovchi va me‘yoriy resurslar. Hokimiyatning … Read More

RESPUBLIKA (ARALASH TIPDAGI) (yarim prezidentlik; Fransiya, Portugaliya, Finlyandiya, Yevropadagi totalitar tuzumdan xalos bo’lgan yangi mamlakatlarning aksariyati) — bunda prezidentlik respublikasi bilan parlamentar respublika xususiyatlari qo’shilib ketadi. Ya‘ni, prezident umumxalq saylovlarida … Read More

REPREZENTATIV DEMOKRATIYA (fr. vakillik demokratiyasi) — xalq oldida ma‘sul va malakali vakolatli boshqaruv. U demokratiyaning elitar modellaridan biri sifatida qaralishi mumkin, negaki Reprezentativ demokratiya – xalq roziligi bilan amalga oshadigan … Read More