Bo'lim: Ensiklopediya

ABADIY HAQIQAT – bilishning rivojlanish jarayonida haqiqatlarni rad qilib bo’lmasligini bildiruvchi termin. Bu jihatdan abadiy haqiqat mutlaq haqiqatga o’xshashdir. Inson bilish jarayonida ko’pincha nisbiy haqiqatlar bilan ish ko’radi, bu nisbiy … Read More

ABADIY QORLAR – yil bo’yi erimay yotadigan muz va qor qoplami. Issiq va mo’tadil o’lkalarda baland tog’ va yassi tog’ cho’qqilarida, qutbiy o’lkalarda – tekisliklarda ham uchaydi. Yil davomida yog’adigan … Read More

ABADIY MUZLOQ YER (ko’p yillik muzloq yer, doimiy muzloq yer, mangu tung yer) – Yer yuzasidan ma’lum chuqurda joylashgan va uzoq vaqt (2 yildan bir necha ming yillargacha) muttasil muzlab … Read More

ABADIY DVIGATEL (lotincha Perpetuum mobile) – bir marta harakatga solib yuborilgandan keyin cheksiz uzoq vaqt o’z-o’zidan ish bajara oladi, deb faraz qilingan mashina. Energiyaning saqlanish qonuni kashf etilmasdan oldin asrlar … Read More

ABAD (arab. – so’nggi yo’q, mangulik) – 1) doimiy, ya’ni biror bir harakatning uzluksiz davom etishi. Abaddan “abadiy”, “abadiylik”, “abadiyat”, “abado” kabi so’z atamalar yasalgan. Ular “nihoyasi yo’q”, “cheksiz”, “cheksizlik”, … Read More

ABA – Nigeriya janubidagi shahar. Aba daryosi bo’yida. Port-Xarkort – Enugu temir yo’l va avtomobil yo’li kesishgan joyda. Aholisi 264 ming (1991). Moyli palma mahsulotlari sotiladigan joy. Sovun va pivo … Read More

AB, abun – arabcha ota, padar so’zining izofaga kirishmagan, noaniq va bosh kelishikdagi shakli. Uning izofaga kirishgan, aniq va bosh kelishikdagi shakli – Abu. 1. Arablar, shuningdek islom olamidagi boshqa … Read More

AALTONEN (Aaltonen) Vyaynyo Valdemar (1894.8.3, Martilla – 1966.30.5, Xelsinki) – fin haykaltaroshi. Psixologik portretlar (“Ya. Sibelius”, marmar, 1935, Sibelius uy-muzeyida), haykallar (“Qizlar” turkumi, granit, 1917-41) muallifi; monumentlar va bezak haykallar … Read More

AAYYUN, al – An yun – G’arbiy Sahroi Kabirning ma’muriy va savdo markazi. Atlantika okeani sohilida. Aholisi 94 ming kishi (1982). Ayyun yaqinidagi port orqali Bu-Kra konidan olingan fosforit chetga … Read More

A…, AN… (yunoncha a, unli so’zlar oldidan an) – chet so’zlarda, asosan yunoncha so’zlarda ishlatiladigan old qo’shimcha. Bu qo’shimcha so’z o’zagida ifodalangan ma’noning inkor etilishini bildiradi. Mas, abiogenez, anaeroblar. Hozirgi … Read More