Bo'lim: Ye harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Yefreytor (nemischa Gefreiter-ayni ma’nosi ozod qilingan (oddiy askarga oid ayrim majburiyatlardan)-harbiy qismlardagi eng kichik unvon. Dastlab Germaniyada XVII asr boshlarida paydo bo’lgan. Rus armiyasida Pyotr I tomonidan 1716 yili joriy … Read More

“Yetti erkin san’at” (lotincha septem artes liberates)-o’rta asrlar maktablarida va universitetlarning “artistik” (tayyorlov) fakultetlarida o’rgatiladigan o’quv fanlari. 2 bosqich-trivuim (grammatika, ritorika, dialektika) va kvadrivium (arifmetika, geometriya, astronomiya, musiqa)dan iborat bo’lgan. … Read More

Yetti mo’jiza-qadimgi dunyoda mashhur bo’lgan me’morchilik va haykaltaroshlik obidalari. Ulkanligi, katta mahorat bilan yaratilgani, jozibadorligi tufayli asrlar mobaynida “Dunyoning yetti mo’jizasi” hisoblangan: 1) Misr ehromlari-yo’nib tayyorlangan katta toshlardan piramida shakli … Read More

Yeres (yunoncha hairetis-tanlov, yo’nalish)-g’ayriodatiy diniy ta’limot, xristianlikda diniy aqida masalasida rasmiy cherkov ta’limotidan voz kechgan oqimlar. O’rta asrlarda eng yuksak cho’qqisiga ko’tarilgan. Aholining turli qatlamlari Yeresni xristian cherkovini muqaddaslashtirgan feodal … Read More

Yepiskop (yunoncha episkopos-nozir, nazorat qiluvchi)-pravoslav, katolik, anglikan cherkovlarida oliy martabali ruhoniylardan biri, cherkovga qarashli ma’muriy-hududiy birlik (yeparxiya) boshlig’i. Yepiskoplik darajali (IV asrdan boshlab): patriarx, mitropolit (mitropolitlarning bir qismi arxiyepiskop unvoniga … Read More

Yer-Qadimgi Rusda sharqiy slavyan qabila ittifoqlari hududlari, davlat tuzilmalari (Vladimir-Suzdal yeri), knyazliklar, ma’muriy-hududiy birliklar nomi.

Yeparxiya (yunoncha eparchial)-xristianlarda yepiskop (arxiyerey) boshchiligidagi ma’muriy-hududiy birlik. Dastlab Yeparxiya Yepiskop boshliq hudud sifatida shahar jamoasi hududiga to’g’ri kelgan. Diokletian islohotlaridan so’ng provintsiya chegaralarigacha kengaygan. Katolik cherkovida diotsez deb nomlangan.

Yelkanli flot-yelkanli kemalardan tashkil topgan harbiy-dengiz floti. Eshkakli flotdan Yelkanli flotga o’tish XV asrda boshlangan. XVII asrda Angliya, Fransiya va Yevropaning boshqa mamlakatlarida muntazam Yelkanli flot faoliyat yuritgan. Rossiyada XVIII … Read More

Yegerlar (nemischa Jager-ovchi, mergan)-XVIII-XIX asrlarda Yevropa armiyalarida yengil piyoda qo’shin va yengil kavaleriya turi. Dastlab (XIX asr o’rtalarigacha) eng mohir merganlardan shakllantirilgan va yoyilgan saf bo’lib harakat qilgan.

Yetti urug’-o’zbek xalqi tarkibiga kirgan yirik urug’lar guruhi. Asosan Zarafshon daryosining o’rta oqimida, qisman Toshkent vohasida yashagan. Yetti urug’ oytamg’ali, qo’shtamg’ali, sirg’ali, qamchili, juvonli, samanotli, cho’michli kabi urug’lardan iborat bo’lgan. … Read More